Η Άννα Κουρουπού είναι sex worker και διευθύντρια του Red Umbrella Athens, του πρώτου κέντρου στην Ελλάδα για την υποστήριξη των ατόμων που εργάζονται στο σεξ. Όταν ήρθε η σειρά της να πάρει το μικρόφωνο και να μιλήσει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, φάνηκε ότι η προετοιμασία που είχε κάνει είχε πάει περίπατο, λόγω της φόρτισης και της συγκίνησης που είχαν ήδη επικρατήσει στην αίθουσα. «Κάπου στο κοινό βρίσκεται η μητέρα μου αλλά δεν τη βλέπω», είπε βάζοντας το χέρι πάνω από τα μάτια της για να μην την τυφλώνουν τα φώτα, και μια κυρία σηκώθηκε από τη θέση της προκαλώντας ίσως το πιο δυνατό χειροκρότημα της βραδιάς. Ήταν ένα χειροκρότημα για την αποδοχή που μπορεί να δείχνει μια μητέρα όταν το παιδί της κινείται πέρα από το συμβατικό – και ο νεαρός που καθόταν δίπλα μου άρχισε να κλαίει με λυγμούς.
Βρισκόμασταν στην εκδήλωση με την οποία έκλεισε το διήμερο I’m Positive, που διοργανώθηκε για δεύτερη χρονιά από το Ίδρυμα Ωνάση και τον Σύλλογο Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή», με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα AIDS. Όπως και πέρυσι, στο επίκεντρο βρέθηκαν τρεις αληθινές ιστορίες που σχετίζονται με τον HIV, αλλά πραγματεύονται ευρύτερες έννοιες και αξίες, όπως η παιδεία, ο σεβασμός των ανθρώπινων δικαιωμάτων και η ορατότητα των ευάλωτων ομάδων. Το γενικό σύνθημα ήταν «Η επιστήμη έχει προχωρήσει. Ας ακολουθήσει και η κοινωνία», και φάνηκε ξεκάθαρα πόσο μεγάλη είναι η ψαλίδα που χωρίζει το ένα από το άλλο.
Ο Dr Demetre Daskalakis, γιος Ελλήνων ομογενών στις ΗΠΑ και Αναπληρωτής Επίτροπος για τον έλεγχο των λοιμώξεων στο Τμήμα Υγείας της Νέας Υόρκης, και ο Bruce Richman, Ιδρυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής της Παγκόσμιας Εκστρατείας «Prevention Access Campaign», εξήγησαν τι σημαίνει U=U (undetectable = untransmittable): ότι όταν οι εξετάσεις ενός φορέα HIV δείχνουν μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, όταν δηλαδή χάρη στην αντιρετροϊκή αγωγή η ποσότητα του ιού στο αίμα είναι τόσο μειωμένη ώστε να μην μπορεί να ανιχνευτεί, τότε το άτομο αυτό δεν μπορεί πρακτικά να μεταδώσει τον ιό σε σεξουαλικούς συντρόφους. Μίλησαν επίσης για τις θεραπείες PEP (Post Exposure Prophylaxis – Προφύλαξη μετά από την έκθεση) και PrEP (προφύλαξη πριν από την έκθεση), δυο πολύτιμα όπλα που μπορούν να συμβάλλουν στο να μηδενιστούν τα κρούσματα μετάδοσης του HIV.
Από την άλλη, δεν μπορεί να αγνοεί κανείς ότι το να είναι κάποιος φορέας του HIV εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως στίγμα από μεγάλο μέρος της κοινωνίας, που είτε αγνοεί είτε αρνείται να αποδεχτεί τα επιστημονικά δεδομένα. Αν όλος ο κόσμος είχε την ενημέρωση και την ευαισθησία όσων βρέθηκαν στη Στέγη, είναι προφανές ότι δεν θα υπήρχε κανένα θέμα και καμιά ανάγκη για τέτοιες εκδηλώσεις. Όμως κάποια από τα στοιχεία που ακούστηκαν, όπως η κατακόρυφη αύξηση στα κρούσματα δολοφονιών με θύματα τρανς , υπενθυμίζουν ότι η πραγματικότητα εκεί έξω είναι πιο σκοτεινή.
Στην πρώτη σειρά των θεατών ήταν εκπρόσωποι του πολιτικού κόσμου, όπως ο Υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας, ο Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης (η διοργάνωση τελούσε υπό την Αιγίδα του Δήμου Αθηναίων) και η Πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ Φώφη Γεννηματά, που έγιναν αναπόφευκτα αποδέκτες παραπόνων για όλα όσα δεν κάνει η πολιτεία για το θέμα. Οργανώσεις και ακτιβιστές αναλαμβάνουν δράση για να καλύψουν κάποια από τα κενά, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι το κράτος δεν πρέπει να αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Η Άννα Κουρουπού δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά της για τα κακώς κείμενα και απολογήθηκε για τον έντονο τρόπο με τον οποίο μίλησε σε κάποια σημεία. Σε μια κοινωνία όμως στην οποία άλλοι θόρυβοι καλύπτουν συχνά σοβαρά ζητήματα, μερικές φορές για να ακουστείς δεν μπορείς παρά να φωνάξεις.
Πριν από τη συζήτηση αυτή -και το πάρτι που ακολούθησε στο φουαγιέ-, το ίδιο και το προηγούμενο πρωί είχαν πραγματοποιηθεί στη Μικρή Σκηνή της Στέγης προγράμματα για σχολεία, με προβολές σχετικών ταινιών μικρού μήκους και συζήτηση των μαθητών με τον Ραφαήλ Μπιλίδα, ο οποίος ζει με HIV, εργάζεται στον Σύλλογο Οροθετικών Ελλάδας «Θετική Φωνή» και είναι υπεύθυνος επικοινωνίας του Athens Pride, και τη Μαριλίνα Αβάνη, ψυχολόγο και επιστημονική συνεργάτιδα της ΛΟΑΤΚΙ+ Γραμμής Ψυχολογικής Στήριξης 11528 – ΔΙΠΛΑ ΣΟΥ, για την πρόληψη, τη θεραπεία και τη ζωή με HIV, για τη σημασία της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης και για θέματα διακρίσεων βάσει σεξουαλικού προσανατολισμού, ταυτότητας και χαρακτηριστικών φύλου. Επενδύοντας στη σημασία της παιδείας για μια καλύτερη κοινωνία, το Ίδρυμα Ωνάση θα πραγματοποιήσει μέσα στον Δεκέμβριο και μια ημερίδα για τη Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση, με τη συμμετοχή επιστημόνων, ειδικών και επαιδευτικών. Στόχος, όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά, να εξελίσσονται οι νέοι μέσα σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα που τους καταλαβαίνει.
