Ποιο είναι το καλοκαίρι που δεν μπορείς να ξεχάσεις; Το πρώτο φιλί; Οι καυγάδες σε οικογενειακές διακοπές; Εκείνες οι αμήχανες σιωπές μέσα στο αυτοκίνητο ή στο κατάστρωμα ενός ιστιοπλοϊκού; Ο Κωστής Χαραμουντάνης, στο μεγάλου μήκους ντεμπούτο του, «Κιούκα – Πριν το Τέλος του Καλοκαιριού», πιάνει την πιο ευάλωτη πλευρά αυτών των στιγμών και τις μετατρέπει σε σινεμά που μυρίζει αλμύρα, θλίψη και αδιόρατη ελπίδα.

Από τις 15 Μαΐου στους κινηματογράφους από το Cinobo, η ταινία έρχεται με εντυπωσιακά διαπιστευτήρια: επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ Καννών 2024 (L’ACID) και τέσσερα σημαντικά βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Κι όμως, όσο διεθνής κι αν ακούγεται η πορεία της, το Κιούκα είναι 100% ελληνικό με την πιο τρυφερή έννοια του όρου.

Η ιστορία ακολουθεί έναν πατέρα και τα δίδυμα ενήλικα παιδιά του, που ξεκινούν τις διακοπές τους στον Πόρο με το οικογενειακό ιστιοπλοϊκό. Εκεί, χωρίς να το γνωρίζουν, συναντούν τη βιολογική τους μητέρα — τη γυναίκα που τα είχε εγκαταλείψει όταν ήταν ακόμη βρέφη. Το σοκ αυτής της τυχαίας συνάντησης φέρνει στην επιφάνεια ό,τι δεν ειπώθηκε ποτέ, ό,τι κρύφτηκε κάτω από το χαλί, και ό,τι ίσως τελικά μας διαμορφώνει περισσότερο απ’ όσο νομίζουμε.

Το Κιούκα δεν είναι «οικογενειακό δράμα» με την κλασική έννοια. Είναι πιο κοντά σε ένα ημερολόγιο συναισθημάτων, που μπλέκει το χιούμορ με την αμηχανία, τη νοσταλγία με τον πόνο της ωρίμανσης, και τη θάλασσα με εκείνο το αίσθημα ότι, ίσως, είναι η τελευταία φορά που είμαστε «όλοι μαζί».

Ο σκηνοθέτης Κωστής Χαραμουντάνης δηλώνει ότι εμπνεύστηκε την ταινία από προσωπικές αναμνήσεις καλοκαιριών σε ιστιοπλοϊκό με την οικογένειά του. Και αυτό φαίνεται. Η ματιά του είναι βιωματική, ειλικρινής και ανεπιτήδευτη. Ο περιορισμένος χώρος ενός σκάφους γίνεται σύμβολο των ανθρώπινων σχέσεων: πού τελειώνει η φροντίδα και πού ξεκινά η ασφυξία; Πόσο μακριά μπορείς να πας όταν είσαι εγκλωβισμένος συναισθηματικά;

Ο Χαραμουντάνης, ο οποίος έχει ήδη ξεχωρίσει μέσα από τις μικρού μήκους ταινίες του (Κιόκου, Ο Σκύλος του Χαμομηλιού, Ανθολόγιο μιας Πεταλούδας), κάνει εδώ ένα δυνατό άλμα στην πρώτη μεγάλου μήκους δημιουργία του. Και το κάνει με τολμηρό, πολυσύνθετο τρόπο: υπογράφει το σενάριο, τη σκηνοθεσία, το μοντάζ, ακόμα και τη μουσική.

Η φωτογραφία του Κωνσταντίνου Κουκουλιού αποφεύγει την καρτ-ποσταλική προσέγγιση του ελληνικού καλοκαιριού και αναδεικνύει έναν Πόρο πιο ανθρώπινο, πιο πραγματικό. Οι ερμηνείες —από τον Συμεών Τσακίρη και την Έλσα Λεκάκου μέχρι την Έλενα Τοπαλίδου— αγγίζουν την καρδιά χωρίς να γίνονται υπερβολικές. Και κάπου ανάμεσα, μια δροσερή, ειλικρινής μελαγχολία διαπερνά κάθε σκηνή.

Το «Κιούκα – Πριν το Τέλος του Καλοκαιριού» είναι μια ταινία για εκείνους που κάποτε χρειάστηκαν να απομακρυνθούν για να καταλάβουν τι σημαίνει «οικογένεια». Για όσους αισθάνονται ότι δεν έχουν ακόμα ενηλικιωθεί, παρότι οι αριθμοί λένε άλλα. Και κυρίως, για όσους πιστεύουν ότι το σινεμά μπορεί να είναι απλό, ειλικρινές και βαθιά συγκινητικό, χωρίς φανφάρες.

Αν φέτος δεις μία ελληνική ταινία στο θερινό σινεμά, να είναι αυτή.

Πρεμιέρα: 15 Μαΐου στους κινηματογράφους | Από το Cinobo

Διάρκεια: 106’
Σκηνοθεσία / Σενάριο / Μουσική: Κωστής Χαραμουντάνης
Πρωταγωνιστούν: Συμεών Τσακίρης, Έλσα Λεκάκου, Έλενα Τοπαλίδου, Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος, κ.ά.
Διακρίσεις: Επίσημη συμμετοχή Φεστιβάλ Καννών 2024 (ACID), 4 βραβεία στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης