Στο μυαλό του Νίκου Κουρή

«Μετατόπιση», «αλλαγή» και «υπέρβαση» είναι οι λέξεις που χρησιμοποιεί περισσότερο. Ο Νίκος είναι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να κάνει και τα τρία. Γιατί, όπως λέει για τον εαυτό του, είναι «ένα πρόγραμμα σε εξέλιξη».

Σε ένα κατάμεστο θέατρο, ο Νίκος παρουσιάζει την πρώτη του σκηνοθετική δουλειά, το έργο «Η μοναξιά της Δύσης». Επί δύο ώρες στη σκηνή, κυριολεκτικά χτυπιέται, παίζει με την εικόνα του σ’ ένα έργο που σε πάει από τη βία στο γέλιο, το κλάμα και τη λύτρωση. Στο τέλος τον περιμένουν θαυμαστές και θαυμάστριες απ’ όλες τις ηλικίες.

Πηγαίνουμε για καφέ απέναντι. Ο κόσμος τον χαιρετά και του μιλάει κολακευτικά και με σεβασμό. Στα 49 του έχει την αποδοχή του κοινού και του σιναφιού του. Είναι διάσημος κι ας έχει επιλέξει το δύσκολο δρόμο, δηλαδή το off-Broadway ρεπερτόριο.

Είναι ψηλός, όμορφος και ταυτόχρονα με μεγάλη οικειότητα και καμία απολύτως ανάγκη να σε πείσει για το οτιδήποτε. Έτσι ώστε τελικά αναρωτιέμαι: Είναι ο Νίκος ο πιο mainstream του underground ή ο πιο underground του mainstream;

Διάλεξες ένα σκληρό έργο. Με ποια σκέψη;

Το έργο μιλάει για τη βία. Και με απασχολεί πάρα πολύ αυτό το θυμικό, η καταπιεσμένη οργή αυτών των κοινωνιών, αυτό που βράζει μέσα μας, που συμβαίνει ειδικά τον τελευταίο καιρό γύρω μας. Με αυτό το σκεπτικό αποφάσισα να ανεβάσω το συγκεκριμένο έργο, το οποίο έχει κι ένα ειρωνικό χιούμορ που ακροβατεί ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα, το μίσος και την αγάπη.

Μιλάει και για τη συγχώρεση. Σαφώς μιλάει και για τη συγχώρεση και για την ανάγκη των ανθρώπων να εκφράσουν τα συναισθήματα και τις αλήθειες τους. Στο έργο είναι δύο αδέλφια –οικογένεια–, αλλά αφορά σε όλες τις σχέσεις.

Εσύ εκφράζεις τα συναισθήματά σου;

Όχι. Προσπαθώ. Σαφώς με έχει βοηθήσει το θέατρο, αλλά σε κάποιες εξ αίματος σχέσεις πρώτου βαθμού, τις οικογενειακές –μαμά, μπαμπά, αδέλφια–, δεν ξέρω αν εκφράζω με άνεση τα συναισθήματά μου. Δεν ξέρω πόσο βολικό μού είναι να το κάνω.

Στην οικογένεια που έχεις δημιουργήσει;

Προσπαθώ να τα ξεπεράσω, να τα θεραπεύσω. Αλλά στην οικογένεια από την όποια προέρχομαι η έκφραση των πολύ μεγάλων αισθημάτων ήταν μια δύσκολη υπόθεση. Είναι αυτό που ακούω από κάποιους φίλους μου: «Θέλω να πω στη μητέρα μου “σ’ αγαπώ” και δεν μπορώ.» Αυτή η αναπηρία που έχουμε να εκφράσουμε το τι μας συμβαίνει. Μια αναπηρία που είχα κι εγώ στην παιδική μου ηλικία. Και στο έργο «Η μοναξιά της Δύσης», τα αδέλφια, που είναι συνεχώς σε μια ένταση, αγαπιούνται αλλά δεν ξέρουν πώς να το εκφράσουν και τους βγαίνει σε οργή.

Πάντως έχεις περάσει δύσκολες πίστες.

Έχεις περάσει κατάθλιψη, το έχεις εξομολογηθεί δημόσια και για μερικούς ανθρώπους λειτουργείς ως πρότυπο. Μα ήθελα να το πω γιατί το πρώτο πράγμα που σου κάνει η κατάθλιψη είναι να θέλεις να παραιτηθείς. Έχω πέσει σε πολύ μεγάλο «τίποτα» κάποιες περιόδους, έχω κινδυνεύσει. Και πέρα από τους γιατρούς, τους φίλους, το υποστηρικτικό περιβάλλον είναι μια απόφαση που μόνο εσύ μπορείς να πάρεις για να σηκωθείς και να ξεφύγεις απ’ αυτό. Έτσι, θέλησα μόνος μου να πάρω πέντε αποφάσεις, να στρίψω τη ματιά στονεαυτό μου και να κάνω ένα μικρό «κλικ». Και θέλει και χιούμορ αυτό, κάτι που το πιστεύω ακράδαντα. Χρειάζονται όλα. Αλλά αυτό που είναι αναγκαίο είναι εσύ να πάρεις την απόφαση, να κάνεις μια μετατόπιση για το πώς κοιτάς τον εαυτό σου και κυρίως πόσο χρειάζεται να τον αγαπήσεις. Κι εγώ πια, σε σχέση κυρίως με παλαιότερα, όχι μόνο αγαπάω τον εαυτό μου αρκετά, αλλά τον αγαπάω περισσότερο και τον προσέχω. Και επίσης δεν τον στήνω στον τοίχο και του λέω κι ένα «μπράβο» αν χρειαστεί. Πρέπει να λες «μπράβο» στον εαυτό σου, να αγαπάς το παιδί που έχεις μέσα σου. Ο λόγος που διάλεξα αυτό το έργο στο θέατρο είναι επειδή μιλάει για δύο ενήλικες που στην ουσία είναι 2 χρονών. Κι αυτό επειδή θεωρώ πως μέσα σε όλους μας υπάρχουν κομμάτια που είναι ακόμη 2 χρονών, και αν δεν αγαπήσουμε αυτά τα κομμάτια μας δύσκολα θα καταφέρουμε να αγαπήσουμε εμάς ως ενήλικες και να έχουμε κίνητρα.

Εσένα τι σου έδωσε σήμερα κίνητρο για να ξυπνήσεις;

Η Έλενα (σ.σ.: η σύζυγός του), ο Πέτρος (σ.σ.: ο 15χρονος γιος του), η παράσταση και το ότι θα βρω κάτι νέο να μάθω. Τη ζωή μου την πάω day by day – μέρα με τη μέρα.

Είναι δύσκολο το «μέρα με τη μέρα» ή το «μια μέρα τη φορά»;

Δεν υπάρχει πιο δύσκολο, αλλά δεν υπάρχει και πιο σοφό. Κάθε μέρα κερδίζεις ή και χάνεις μια πίστη, μια προσπάθεια, μια ευτυχία. Αλλά κάθε μέρα λες «θ’ αρχίσω και πάλι». Αυτό είναι συναρπαστικό. Αυτή η φαινομενική ρουτίνα της πραγματικότητας εμένα με συναρπάζει, γιατί κάθε μέρα γίνεται ένα μικρό στοίχημα. Και στο τέλος της ημέρας, στον απολογισμό, όλη αυτή η κούραση έχει κάποιο μάθημα να σου δώσει.

Πάντως στη σκηνή –ειδικά φέτος καταπονείς το σώμα σου. Γενικά, στις περισσότερες παραστάσεις που παίζεις το καταπονείς.

Μου αρέσει. Αλλά επίσης μου αρέσει και η κωμωδία πολύ, γι’ αυτό και από την επόμενη σεζόν θέλω να κάνω μόνο κωμωδίες. Και επιθεώρηση θα μπορούσα να κάνω. Τελείωσα με όλο αυτό το ρεπερτόριο. Και επίσης το καλό ή το κακό με μένα –γιατί όλα έχουν δύο όψεις– είναι ότι έχω χορτάσει από καλούς ρόλους. Είχα μια διαδρομή με καλούς σκηνοθέτες και σπουδαίους ρόλους και είδα όλα αυτά και στο μεγαλείο τους και στην ξεφτίλα τους. Έχω απομυθοποιήσει πολλά και ευτυχώς είμαι χορτασμένος από όλη την εντός εισαγωγικών– «επιφάνεια». Μου έδωσε η δουλειά απλόχερα και χώρο και αποδοχή.

Επειδή έχω ένα πολύ καλό βιογραφικό, ήρθε αυτή η στιγμή να με δω και πάλι εντελώς διαφορετικά, να κάνω τα πιο τρελά πράγματα που θα με εκπλήξουν κι εμένα τον ίδιο. Σ’ αυτή τη φάση είμαι. Να κάνω από δω και πέρα μόνο κωμωδίες. Θέλω το πιο μη αναμενόμενο. Αυτό που παλαιότερα θα έλεγα στον εαυτό μου «δεν το κάνω με την καμία» τώρα είμαι έτοιμος να το κάνω, είτε μόνος μου είτε με ανθρώπους που θα θελήσουν να το κάνουν. Κάποια δραματικά σημαντικά έργα που μου προτείνουν επειδή έτσι έχω χτίσει το προφίλ μου, εμένα δεν με αφορούν σ’ αυτή τη φάση της ζωής μου. Δεν με σκέφτονται για κάτι άλλο, αλλά με σκέφτομαι εγώ! Για τώρα τουλάχιστον με ενδιαφέρει να κάνω μετατόπιση στο ρεπερτόριό μου, σε μια δεκαετία καλά να είμαστε και βλέπουμε…

Του χρόνου γίνεσαι 50. Σε απασχολεί; Έχεις το άγχος της ηλικίας;

Καθόλου. Ίσως να χάθηκαν κάποιοι ρόλοι, αλλά ως εκεί.

Έχεις πει πως θα μπορούσες να τα παρατήσεις και τώρα.

Ναι. Έχω πληρότητα μέσα μου. Αλλά νομίζω ότι πολλοί ηθοποιοί μπορούν να το ισχυριστούν αυτό. Είναι τόσο «σκότωμα» η δουλειά μας, απαιτεί τόση ενέργεια και οι αμοιβές είναι ελάχιστες. Δεν κλαίγομαι, αλλά τα πολλά λεφτά που σε κάποια περίπτωση μπορεί να βγάλουμε είναι μία στο τόσο και φεύγουν γρήγορα. Δεν μπορεί να είσαι πάντα δημιουργικός.

Νομίζουμε ότι μπορούμε, αλλά δεν γίνεται. Δεν μπορείς να είσαι συνεχώς alert, συνεχώς καινούργιος, συνεχώς με όρεξη και πάντα να ονειρεύεσαι. Η δουλειά μας χρειάζεται συνεχείς μετατοπίσεις. Και όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ η υποκριτική έχει να κάνει με τις μεταμορφώσεις, με τη βουτιά στο κενό.

Μου λες ότι είσαι συνέχεια σπίτι. Ποιες ώρες; Σίριαλ, θέατρο… – και τα δύο απαιτούν πολύ χρόνο.

Όταν ανέβηκε η παράσταση 8 Οκτωβρίου και είχα μόνο το θέατρο, έμενα συνεχώς σπίτι.Τώρα ξεκινάνε τα γυρίσματα του σίριαλ. Φέτος ήμουν πολύ cool. Πέρυσι το τερμάτισα: Και σίριαλ «Άγριες Μέλισσες» και τηλεπαιχνίδι και παράσταση με διπλές το Σάββατο. Φέτος όλα είναι πιο ήρεμα.

Η διπλή παράσταση ενός έργου όπως το φετινό πρέπει να είναι εξοντωτική. Πώς το κάνεις;

Κι εγώ όταν μπαίνω στο θέατρο αναρωτιέμαι. Και δεν παίρνω ούτε φάρμακα, ούτε βιταμίνες, ούτε αλκοόλ, ούτε τίποτα. Θέλω να είμαι «καθαρός».

Ναι, μου είχες πει ότι ακολουθείς έναν εντελώς υγιεινό τρόπο ζωής.

Έχω κόψει το αλκοόλ 5 χρόνια, δεν παίρνω φάρμακα για την κατάθλιψη, θέλω να είμαι απόλυτα υγιής και διαυγής. Για τα φάρμακα μην το πάρει κάποιος ως συμβουλή  για μένα μιλάω. Όλα γίνονται με οδηγίες γιατρού. Πριν από πέντε χρόνια έκανα μια μετατόπιση. Έκανα καταχρήσεις και ταυτόχρονα είμαι διαβητικός και πρέπει να προσέχω. Εγώ με το διαβήτη έμαθα πως πρέπει να προσέχω. Όλοι πρέπει να προσέχουμε τα πάντα. Και δεν εννοώ να μην είμαστε τολμηροί με τη ζωή και τις προκλήσεις της. Εννοώ να είμαστε προσεκτικοί με το σώμα μας και με το τι βάζουμε μέσα του. Τι τρώμε, πόσο μάς εξαντλούμε, πόσο το τερματίζουμε το κοντέρ.

Και πότε πήρες την απόφαση;

Έκανε ένα «κλικ» ο εγκέφαλός μου. Έκανα ακόμη μια μετατόπιση. Εμένα το θέατρο με τις υψηλές απαιτήσεις που έχει σωματικά, διανοητικά και ψυχολογικά με έσωσε. Οι υπερβάσεις με σώζουν. Σαφώς, μπορεί να κυλήσεις, να καπνίσεις ένα πακέτο τσιγάρα που και το κάπνισμα το έχω κόψει, να φας παραπάνω, αλλά να υπάρχει και ένα όριο. Μην το κάνεις συνέχεια. Και, σαφώς, να βάλεις και κάτι στη θέση αυτών των πραγμάτων. Ένα πρόσωπο, έναν καλύτερο τρόπο ζωής, να κάνεις για το σώμα σου κάτι που θα σε κάνει να εκτιμάς καλύτερα τον εαυτό σου.

Όταν έχεις μια άσχημη μέρα τι κάνεις;

Έχω πάρα πολλές άσχημες μέρες. Υπάρχει ένας στίχος του Καρυωτάκη που λέει «Μερικοί άνθρωποι την κακή ώρα την έχουν μέσα τους». Δεν μου άρεσε αυτός ο στίχος γιατί τον καταλάβαινα πολύ μικρός και κάποια στιγμή σκέφτηκα ότι μπορεί ο καθένας να παραλλάξει αυτόν το στίχο και να τον κάνει «Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν την καλή ώρα μέσα τους» κι έτσι άνθρωποι σαν εμένα που έχουν την κακή ώρα μπορούν να κάνουν πολύ εύκολα αυτό το παιχνίδι και ν’ αλλάξουν όλη τη διαδικασία της σκέψης τους. Γιατί υπάρχουν πολλές μέρες που έχω νιώσει τον εαυτό μου να με τραβάει κάτω. Δεν έχει συμβεί απολύτως τίποτα εξωτερικά, αλλά εσωτερικά λειτουργεί κάτι άλλο, που με θέλει κάτω. Ε, αυτό το παλεύω και το γυρίζω. Και το αναγνωρίζω όταν αρχίσει να συμβαίνει.

Με το τηλεπαιχνίδι στην ΕΡΤ τι γίνεται;

Η ΕΡΤ το θέλει πολύ, αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα με τον παραγωγό, το οποίο ελπίζουμε κι εγώ και το κανάλι να λυθεί σύντομα. Το χάρηκα αυτό το παιχνίδι.

Σκέψου, στις επαναλήψεις κάνει 6%, πολύ πιο πάνω από το μέσο όρο του καναλιού. Κι αυτό το θεωρώ προσωπικό μου επίτευγμα. Θυμάμαι μου έλεγε ο Γρηγόρης Αρναούτογλου ότι είναι από τα πιο βαρετά φορμάτ κι όμως είχε απήχηση, έτσι υπερηφανεύομαι γι’ αυτό. Έχουν γίνει μηνύσεις, αλλά το κανάλι κι εγώ ελπίζουμε να ξαναβγεί. Ήταν υπέρβαση, στοίχημα, και είμαι πολύ χαρούμενος που το έκανα κόντρα σε όλους που έλεγαν ότι είναι το πιο βαρετό παιχνίδι. Αυτό για μένα είναι συναρπαστικό.

Ο γιος σου έχει δει τις παραστάσεις σου;

Όλες. Άλλωστε είναι πια έφηβος. Και, όχι, δεν μου ζητάει εξηγήσεις. Τα παιδιά είναι πολύ μπροστά. Οι μεγάλοι ζητάμε εξηγήσεις. Οι ενήλικες είμαστε πίσω.

Σου λέει τι του αρέσει, τι δεν του αρέσει και έχει μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, που την έχει από μόνος του. Τα παιδιά δεν μας ανήκουν. Με ρώτησε μια καθηγήτριά του «πώς το φτιάξατε αυτό το παιδί;» και της απάντησα: «Μόνος του έγινε.» Είναι η φτιαξιά του. Δεν μπορείς να μπεις στον πυρήνα του.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΝΟ ΖΟΓΚΑ