Το Ενήλικοι στην Αίθουσα (πανέξυπνος τίτλος) του Κώστα Γαβρά, βασισμένο στα ντοκουμέντα(;) του βιβλίου Ανίκητοι Ηττημένοι (βλαμμένος τίτλος), του Γιάνη Βαρουφάκη, είναι ένα πολιτικό θρίλερ γραφείων και αιθουσών του Eurogroup και όχι μόνο. Με απίστευτο ρυθμό για διαλεκτικό στην ουσία δράμα, έναν καλό άλλα δύσκαμπτο Χρήστο Λούλη και έναν απαράδεκτο Αλέξανδρο Μπουρδούμη, είναι εμφανώς μια υποκειμενική αγιογραφία του Βαρούφ. Με αυτήν τη συνθήκη και μόνο μπορείς να το απολαύσεις, γιατί δεν γίνεται να γυρνάς αντικειμενική ταινία από αυτοβιογραφία για κάτι τόσο πρόσφατο και οδυνηρό ιστορικά. Και αυτό είναι το λάθος του Γαβρά, που πέφτει στη ναρκισσιστική παγίδα του Βαρουφάκη. Οπότε, αναπόφευκτα, η κριτική διχάζεται. Πλησιάζεις την ταινία σαν οποιαδήποτε ταινία ή με γνώμονα την προσωπική σου άποψη για το φαινόμενο του ήρωά της;

Σκηνοθετικά, ο 86άχρονος Κώστας Γαβράς αποδεικνύεται γερός παίκτης. Με το 90% του φιλμ να εξελίσσεται σε κλειστούς χώρους – γραφεία και διαβουλεύσεις με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, την Κριστίν Λαγκάρντ και όλα τα άλλα καλά παιδιά-, δημιουργεί με την κίνηση της κάμεράς του ένα ασφυκτικό, κλειστοφοβικό σκηνικό, που ειδικά αν το έχεις ζήσει από τις ειδήσεις ως Έλληνας σου βαράει μπουνιά στο στομάχι. Όμως, εξ ορισμού, όσα αφηγείται είναι υποκειμενικά, με τον κεντρικό του ήρωα σε ρόλο Superman. Ο Μπουρδούμης ως Τσίπρας είναι σαν μπαγιάτικο μιλφέιγ. Όλα αυτά για τα οποία κατηγορήθηκε ο Βαρουφάκης προκύπτουν απολύτως δικαιολογημένα και σοφά σαν επιλογή απέναντι στον άπραγο Τσίπρα. Ο ρόλος της γυναίκας του Γιάνη, Δανάης (Βαλέρια Γκολίνο), είναι ανύπαρκτος, όπως ανύπαρκτη είναι και η ψυχολογική εμβάθυνση στους χαρακτήρες, πέρα από τις ατέλειωτες πολιτικές συζητήσεις. Παρ’ όλα αυτά, ο Λούλης χειρίζεται τα πάντα με αξιοπρέπεια και ταλέντο, χωρίς να μιμείται τον Βαρούφ, αλλά κουβαλώντας την αύρα του.

Από εκεί και πέρα, όσον αφορά την πολιτική ηθική του θέματος και θεάματος, δεν μπορώ να μιλήσω, γιατί ως πολίτης έχω άποψη και προσωπικά αντιπαθώ τον Βαρουφάκη για να εξυμνήσω την αγιογραφία του. Αλάνθαστος σε όλα του και σινιέ. Αισθάνθηκα ότι ο Κώστας Γαβράς, μάστορας του είδους, είδε όλη την κατάσταση του μνημονίου και της ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία ως Έλληνας του εξωτερικού, όχι σαν να τα έχει ζήσει. Δεν είναι τυχαίο ότι απουσιάζουν παντελώς οι εμφανίσεις του Γιάνη στα ελληνικά Media, τα ανέκδοτα που δημιούργησε με την έπαρσή του και αρκετά σκόρπια κουλά που είπε και έκανε, όπως απουσιάζουν τα πρωτοσέλιδα των ελληνικών εφημερίδων. Απουσιάζει επίσης, μυθοπλαστικά, η αναφορά στον μέσο Έλληνα και οι επιπτώσεις αυτής της περιπέτειας του μνημονίου και των κινήσεων του Βαρουφάκη στον πολίτη. Υπάρχει μια κατά λάθος αστεία σκηνή, με τον Βαρουφάκη να τρώει με φίλους σε ταβέρνα και τσούρμο πολιτών να καταφτάνει σιωπηλό και απλώς να του γυρνάει την πλάτη. Υπάρχει η συνάντησή του με τις καθαρίστριες, τοποθετημένη σαν ξεπέτα και μια σκηνή με τον πρωταγωνιστή σε ταξί να βλέπει παντού σε βιτρίνες μαγαζιών «Ενοικιάζεται» ή «Πωλείται». Όχι πως κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, αλλά όπως σκάει η σκηνή μοιάζει εντελώς πομπώδης. Υπάρχει και ένα περίεργο χορευτικό φινάλε που μοιάζει να βγήκε από άλλη ταινία, ενώ φαντάζομαι οι προθέσεις του σκηνοθέτη ήταν να τονίσει τον χαρακτήρα της αρχαίας τραγωδίας.

Η ταινία ουσιαστικά ξεκινάει ως flashback με την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και τελειώνει με το περιβόητο δημοψήφισμα του ΟΧΙ που έγινε ΝΑΙ. Αυτό που παρακολουθείς ενδιάμεσα είναι ένας Γιάνης εναντίον όλων, με χειρότερη καρικατούρα τον Σόιμπλε. Παρά τα λάθη της, ρουφιέται ως πολιτικό θρίλερ και αυτό, συνεχίζω να επισημαίνω, χάρη στην ορμητικότητα του Γαβρά που χειρίζεται την ταινία σαν ωρολογιακή βόμβα και θέλει απανωτά μπράβο για την ενέργεια που έχει στην ηλικία του. Όμως, υπάρχουν πολλά ερωτήματα που δεν βρίσκουν απάντηση. Ένας καλός μου φίλος θα μου έλεγε ότι μυθοπλασία βλέπεις, όχι ντοκιμαντέρ. Sorry, καλέ μου φίλε, αλλά με τόσο μικρή χρονική απόσταση από αυτά που μας σημάδεψαν μία επταετία, βλέπω μυθοπλαστικό ντοκιμαντέρ – γιατί το έχω νιώσει και πονάει. Και, σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους που θα δούνε την ταινία ή που όπως είπε ο ίδιος ο δημιουργός αποσύρθηκαν τελευταία στιγμή από την παραγωγή, την αγωνία την έζησα και τη ζω στο πετσί μου. Ίσως εκεί να βρίσκεται και η επιτυχία του Γαβρά. Στο ότι βλέπεις ανθρώπους να μιλάνε και αισθάνεσαι το θρίλερ. Σίγουρα, όμως, δεν βρίσκεται στο φάλτσα ζωγραφικό πορτρέτο ενός ανθρώπου που χρειάζεται πολύς καιρός ακόμα για να μάθουμε αν έκανε καλό ή κακό.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: B- Του Αγίου Βαρουφάκη πότε είναι;