BLM! Βλέπεις τις πινακίδες στις µεγαλουπόλεις και στα προάστια ή τις γειτονιές. Κίτρινο και µαύρο. Black Lives Matter. Έξω από τα σπίτια, στις αυλές µε τα περιποιηµένα γκαζόν, στις τούβλινες πολυκατοικίες µε τα όλο γιρλάντα µαύρα κάγκελα. Τις έβλεπες και λίγα χρόνια πριν. Αλλά τώρα, είναι παντού, ακόµη και στις «fancy» γειτονιές που µένουν οι «λευκοί προνοµιούχοι». Και είναι πια σε τοίχους, αφίσες σε τζαµαρίες, στάµπες σε µπλουζάκια, σηµατάκι σε αυτοκίνητα. Ναι, οι Μαύρες Ζωές Μετράνε και αυτή είναι η ιστορία του οργανωµένου κινήµατος που υποστηρίζει τη µη βίαιη πολιτική ανυπακοή ενάντια στα τόσο διαδεδοµένα περιστατικά αστυνοµικής βίας κατά των Αφροαµερικάνων, αλλά και σε όλες εκείνες τις πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές της µαύρης απελευθέρωσης. Και ναι, είναι πολλές οι Αµερικές µέσα στις ΗΠΑ. Μια απ’ αυτές έχει επιδερµίδα σε χρώµα από σκούρο καστανό µέχρι βαθύ µαύρο, φέρνει µετάλλια στους Ολυµπιακούς, θέαµα σε όλα τα sports και hits στη µουσική βιοµηχανία. Τα βράδια, όµως, αυτή η Αµερική, και απλό jogging να κάνει, µπορεί να βρεθεί µε ένα περίστροφο στον κρόταφο.

Χρόνια συνέβαιναν αυτές οι µεγάλες αδικίες, οι αγριότητες και οι αχρειότητες, αλλά µε την έκρηξη της τεχνολογίας και του Διαδικτύου πλέον, η εικόνα της κτηνωδίας σκορπίζεται στον πλανήτη την ίδια στιγµή που συµβαίνει. Έτσι, ήταν το 2013 όταν το hashtag #BlackLivesΜatter άρχισε να εµφανίζεται µε µανιώδεις ρυθµούς στα social media – µετά την απαλλαγή του George Zimmerman από τις κατηγορίες για τη δολοφονία του Αφροαµερικάνου εφήβου Trayvon Martin, τον Φεβρουάριο του 2012. Το 2014, µετά τους θανάτους των µαύρων Michael Brown, στο νότιο πάντα πιο αγριεµένο St. Louis, και Eric Garner, στην πιο ελεύθερη Νέα Υόρκη, το διαδικτυακό κίνηµα βγαίνει πια στους δρόµους και αρχίζει να οργανώνει πορείες διαµαρτυρίας. Οι συµµετέχοντες διαδήλωναν ενάντια στον θάνατο πολλών Αφροαµερικάνων από ενέργειες της αστυνοµίας, ή για τον τρόπο σύλληψής τους, ή για τη βία που δέχτηκαν, ή και για τις συνθήκες κράτησής τους, τις δίκες, τις φυλακίσεις. Μάζευαν λεφτά, έβρισκαν εθελοντές δικηγόρους, λειτουργούς, συνταγµατολόγους και όποια ειδικότητα χρειαζόταν, γιατί Black Lives Matter.

Οι δηµιουργοί του hashtag, που πέρασε στη δράση και από κει ξεκίνησαν όλα, είναι τρεις γυναίκες: η Alicia Garza, η Patrisse Cullors και η Opal Tometi. Μέσα σε δύο µόλις χρόνια, αυτές οι νέες γυναίκες κατάφεραν να δηµιουργήσουν ένα παναµερικανικό κίνηµα µε 30 ενώσεις σε διαφορετικές Πολιτείες και πολλές συνεργασίες µε τοπικές αφροαµερικάνικες οµάδες τοπικής δράσης. Και οι τρεις δεν πιστεύουν σε πυραµίδες εξουσίας ούτε σε αρχηγιλίκια, για αυτό και το Black Lives Matter υπολογίζει και µετράει τη γνώµη όλων όσοι συµµετέχουν σε αυτό. Με τον τόσο οδυνηρό θάνατο του George Floyd, τον περασµένο Μάιο, από τον λευκό αστυνοµικό Derek Chauvin, στη Μινεάπολη, το BLM εκτοξεύτηκε µε τη δράση του σε ένα ασύλληπτα πολυπληθές και δηµοφιλές κίνηµα, που όµοιό του δεν έχει γνωρίσει η Αµερική.

Όταν έχεις δει και ζήσει πορείες στην Αθήνα, κάποια χρόνια τόσο έντονα που το κέντρο θύµιζε εµπόλεµη ζώνη, φυσικά και δεν θα µπορούσες να διανοηθείς πώς µοιάζει να συµµετέχουν χιλιάδες επί χιλιάδων ανθρώπων σε µια πορεία, που φαίνεται σαν να περπατάει από το ένα άκρο της Αµερικής στο άλλο, µε πανό, αυτοσχέδιες ταµπέλες, µε παλµό, δυνατές φωνές και σε όλες τις αποχρώσεις επιδερµίδας που µπορούν να υπάρξουν κάτω απ’ αυτόν τον ήλιο. Ή πώς ένα ήσυχο γραφικό προάστιο της Νέας Αγγλίας, σαν αυτά στις καρτ ποστάλ, µε λευκούς προνοµιούχους κατοίκους, ξεχύνεται στους δρόµους ουρλιάζοντας «I Can’t Breathe» ή «Black Lives Matter»! Αν µε τις µάσκες και την καραντίνα του κορονοϊού ζήσαµε σαν σε ένα ατέλειωτο γύρισµα ταινίας δυστοπικής φαντασίας, αυτό εδώ δεν µπορούµε να βρούµε τι στα κοµµάτια ταινία παίζει να είναι.

Και ενώ πια το κίνηµα έχει γίνει παγκοσµίως γνωστό -και µάλιστα έχει πλέον συνδέσµους και στις µεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις και στην Αυστραλία-, οι τρεις µορφές πλέον της αµερικανικής διανόησης και πρωτοπορίας που το δηµιούργησαν είναι µεν ενεργές, δεν εξαργυρώνουν όµως καµία ηγετική φιλοδοξία και δεν σιωπούν, δεν σταµατούν, δεν ξεκουράζονται ποτέ.

Η γένεση του hashtag

Όλα ξεκίνησαν από την Alicia Schwartz, γεννηµένη µόλις το 1981 στο Όκλαντ της Καλιφόρνιας, που µεγάλωσε σε οικογένεια µεικτή, από πλευράς τόσο φυλής όσο και θρησκείας. Με εβραίο πατριό και µητέρα Αφροαµερικάνα, η οποία ήταν φεµινίστρια και παρότρυνε την Alicia και τον αδερφό της, Joey, να εκφράζουν την άποψή τους πάντα, χωρίς να φοβούνται τίποτα και κανέναν, και δίδασκε την αίσθηση δικαίου στα παιδιά της. Η οικογένεια είχε µια επιχείρηση µε πολύ αρτιστίκ αντίκες, στην οποία δούλευαν όλοι. Ως φοιτήτρια Ανθρωπολογίας και Κοινωνιολογίας στο UCSD, η Alicia έκανε ακτιβισµό στη φοιτητική ένωση, πρώτα απ’ όλα ζητώντας υψηλότερη αµοιβή για τους καθαριστές του πανεπιστηµίου, αργότερα διοργάνωνε συνέδρια για γυναίκες µειονοτήτων και πολλά άλλα. Έναν χρόνο µετά το πτυχίο της, το 2003, γνώρισε τoν transgender Malachi Garza. Ερωτεύτηκαν και παντρεύτηκαν πέντε χρόνια αργότερα. Ζουν στο Όκλαντ και η Alicia -που δηλώνει queer- αρθρογραφεί για τα έντυπα The Guardian, The Nation, Rolling Stone και Truthout, ενώ συµµετέχει ενεργά σε µεγάλα ειδικά έργα, όπως τα National Domestic Workers Alliance, Black Futures Lab και φυσικά στο Black Lives Matter.

Στις 13 Ιουλίου του 2013, και µε την είδηση ότι αφέθηκε ελεύθερος ο άνθρωπος που δεν δίστασε να στερήσει τη ζωή στον Trayvon Martin, η Alicia έγραψε στο Facebook της: «Η Μαύρη Ζωή έχει σηµασία! Είναι ντροπή να µην αντιδρούµε. Είναι ντροπή να τα παρατάµε και να µη ζητάµε δικαιοσύνη. Θυµώστε. Εγώ θυµώνω µε το πόσο µικρή σηµασία έχει η ζωή των Μαύρων. Και θα συνεχίσω να θυµώνω. Μη σταµατήσετε να αντιδράτε. Μη σταµατήσετε να αντιστέκεστε και να υπολογίζετε τη ζωή. Μαύροι άνθρωποι, σας αγαπώ, µας αγαπώ. Η ζωή µας έχει σηµασία». Αυτό ήταν!

Η διάδοση

Η Patrisse Cullors, γεννηµένη το 1983, queer ακτιβίστρια, κοινοποιεί την ανάρτηση της Alicia σε χιλιάδες άτοµα στο Διαδίκτυο και ενεργοποιεί το Black Lives Matter, όχι ως σύνθηµα αλλά ως στόχο και κίνηµα. Έχοντας περάσει ενοχικά χρόνια, σε ένα σπίτι που ήταν ένθερµοι πιστοί των Μαρτύρων του Ιεχωβά, διώχτηκε από την οικογένειά της στα 16 της, όταν αποκάλυψε τη σεξουαλική της ταυτότητα. Σπούδασε Τέχνες στο UCLA, τραγουδά και γράφει σενάρια, αναζητά την πνευµατικότητά της, έχοντας αναπτύξει ενδιαφέρον για τη νιγηριανή θρησκεία, ενσωµατώνοντας τις τελετές της σε εκδηλώσεις πολιτικής διαµαρτυρίας.

Η τρίτη της παρέας

Πολύ συγκινηµένη εκείνη τη µέρα, η Opal Tometi µοιράστηκε και προώθησε µε όλες της τις δυνάµεις το Black Lives Matter, πιστεύοντας πως αυτό ήταν πλέον το ζητούµενο των ανθρωπίνων δικαιωµάτων στον κόσµο σήµερα. Η Opal κατάλαβε ότι στη θέση του έφηβου αγοριού που σκότωσε ο George Zimmerman θα µπορούσε να είναι ο µικρότερος αδερφός της Alicia, ή τα δύο δικά της µικρότερα αδέρφια, ή αυτές οι ίδιες, ασχέτως µε τις σπουδές τους και την κοινωνική αποδοχή που είχαν, έφτανε µόνο να περπατούν νύχτα στον δρόµο. Η Opal, ως κόρη Νιγηριανών µεταναστών, είχε ζήσει τον ρατσισµό, τη φτώχεια, τον κίνδυνο από πολύ µικρή, στο Φοίνιξ της Αριζόνας όπου µεγάλωνε. Εκεί σπούδασε Ιστορία, έκανε µεταπτυχιακό στην Επικοινωνία και το 2016 πήρε πτυχίο Ιατρικής από το φηµισµένο Πανεπιστήµιο Clarkson. Ήταν διευθύντρια του οργανισµού για επιζήσαντες από την ενδοοικογενειακή βία και εξακολουθεί να παρέχει κοινοτική εκπαίδευση στο θέµα. Ζει στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης και αρθρογραφεί στα σπουδαιότερα έντυπα της χώρας, παλεύει για τα δικαιώµατα των µεταναστών, τα χαρτιά τους, την υγεία τους, την ασφάλεια των παιδιών τους. Έχει τιµηθεί µε διακρίσεις και βραβεία για την προσφορά της, αλλά δεν δείχνει ποτέ να έχει χρόνο να βρεθεί σε τελετές απονοµής, µια και πάντα παλεύει να σώσει κάποια ζωή από την αδικία, την ανέχεια, την πείνα.

Go vote

Οι τρεις αυτές γυναίκες, που έκαναν την Αµερική να σαρωθεί από έναν άνεµο διόρθωσης κάθε αδικίας, προτρέπουν τους Αµερικάνους να πάνε να ψηφίσουν και υποστηρίζουν τους Δηµοκρατικούς και την Elizabeth Warren για αντιπρόεδρο. Και ενώ ένας θάνατος από αστυνοµική βία κάθε εβδοµάδα δείχνει να µην αφήνει να καταλαγιάσει το κύµα διαµαρτυρίας, ο Donald Trump στο Twitter επιτέθηκε στον δήµαρχο της Νέας Υόρκης, Bill de Blasio, γιατί «θέλει να βάψει τη φηµισµένη και όµορφη 5η Λεωφόρο, µπροστά από το Trump Tower/Tiffany µε ένα τεράστιο κιτρινόµαυρο ταµπλό που θα γράφει Black Lives Matter»! Όπως έγινε στην Ουάσιγκτον, που γράφτηκε το Black Lives Matter στον τεράστιο δρόµο που οδηγεί προς τον Λευκό Οίκο.