Μπορεί τα εστιατόρια και τα μαγαζιά να έχουν ανοίξει, αλλά ο κορονοϊός δεν έχει ξεχαστεί. Και πράγματι μπορεί στην Ελλάδα τα πράγματα να βαίνουν προς το καλύτερο, οι θεωρίες συνωμοσίας όμως, οι φήμες, οι ψίθυροι για «ανακαλύψεις εμβολίων» και οι ανυπόστατες απόψεις δήθεν «ειδικών» σχετικά με την προέλευσή του ιού, τους τρόπους μετάδοσης, προστασίας και θεραπείας από τη λοίμωξη, συνεχίζουν και μεταδίδονται ίσως και ταχύτερα από τον COVID – 19. Όπως σωστά το έθεσε ο Γενικός Διευθυντής της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, Tedros Adhanom Ghebreyesus, «δεν καταπολεμούμε μόνο μια πανδημία, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και μια επιδημία παραπληροφόρησης».
Γι’ αυτό συγκεντρώσαμε fake news, ατεκμηρίωτες απόψεις, υπερβολές και αντιεπιστημονικές θεωρίες που αφορούν τη νόσο, και τις καταρρίπτουμε παραθέτοντας τις τεκμηριωμένες, επιστημονικά έγκυρες απαντήσεις που δίνουν διεθνείς οργανισμοί Υγείας, με πρώτον τον WHO.
Γιατί η ενημέρωση και η γνώση είναι δύναμη και απέναντι στην πανδημία, αλλά αν οι σχετικές πληροφορίες δεν προέρχονται από έγκυρες και αξιόπιστες πηγές, ο κίνδυνος είναι συχνά μεγαλύτερος και από αυτόν της ίδιας της νόσου.
ΜΥΘΟΣ: Ο ιός θα εξαφανιστεί με το καλοκαίρι και τη ζέστη
ΑΛΗΘΕΙΑ: Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμα ξεκάθαρη εικόνα για την επίδραση της θερμότητας στον νέο κορονοϊό. Αν και γνωρίζουμε ότι ο ιός της γρίπης δεν επιβιώνει καλά έξω από το σώμα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν ότι αυτό ισχύει και για τον COVID-19. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια πανδημιών οι ιοί συχνά δεν ακολουθούν τα ίδια μοτίβα όπως κατά τις εποχικές εξάρσεις. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της πανδημίας γρίπης του 1918 τα κρούσματα αυξήθηκαν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
ΜΥΘΟΣ: Πλένοντας τα φρούτα και τα λαχανικά με απολυμαντικό, προστατευόμαστε καλύτερα από τον κορονοϊό
ΑΛΗΘΕΙΑ: Η ασφαλής προετοιμασία κάθε γεύματος είναι σημαντική, όχι μόνο εν μέσω της πανδημίας αλλά και γενικότερα, για την προστασία από μικρόβια και ιούς. Σίγουρα όμως η χρήση απολυμαντικού για το πλύσιμο φρούτων, λαχανικών ή άλλων τροφίμων δεν είναι καθόλου ασφαλής πρακτική, καθώς μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση ή άλλους κινδύνους. Οι βασικές οδηγίες που δίνουν διεθνείς οργανισμοί, όπως ο Οργανισμός Τροφίμων
των ΗΠΑ (FDA), αναφέρουν ως ασφαλείς πρακτικές:
- το καλό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι για τουλάχιστον 20’’ πριν
αρχίσουμε να ετοιμάζουμε το γεύμα μας - το πλύσιμο φρούτων και λαχανικών με άφθονο τρεχούμενο νερό πριν τα
κόψουμε/καθαρίσουμε και το στέγνωμά τους με μια καθαρή πετσέτα ή
χαρτί - το καλό πλύσιμο οποιουδήποτε μαχαιριού ή πηρουνιού έχει χρησιμοποιηθεί
για επεξεργασία ωμού κρέατος, θαλασσινών, πουλερικών, αυγών κ.ά.,
προτού τα χρησιμοποιήσουμε για να φάμε - το καλό πλύσιμο με ζεστό νερό και σαπούνι των επιφανειών και των σκευών
της κουζίνας μετά από κάθε χρήση
ΜΥΘΟΣ: Ο κορονοϊός έχει δημιουργηθεί σε εργαστήριο
ΑΛΗΘΕΙΑ: Ο κορονοϊός είναι προϊόν φυσικής εξέλιξης και δεν δημιουργήθηκε σε εργαστήριο ούτε κατασκευάστηκε με άλλο τρόπο. Άλλωστε τους κορονοϊούς δεν τους γνωρίσαμε τώρα, με τον COVID-19. Τους ξέρουμε από παλιά και είναι γνωστοί υπαίτιοι αναπνευστικών λοιμώξεων σε παιδιά και ενήλικες. Υπήρχαν ήδη έξι τέτοιοι κορονοϊοί ,γνωστοί στους επιστήμονες πριν από τον COVID-19, ο οποίος έγινε ο έβδομος γνωστός μας κορονοϊός. Η πλέον πιθανή φυσική πηγή προέλευσης του COVID-19 είναι οι νυχτερίδες και τα μικρά θηλαστικά που πωλούνται σε πολλές αγορές στην Κίνα και καταναλώνονται από ανθρώπους. Μάλιστα η γενετική πληροφορία του κορονοϊού της νυχτερίδας είναι παρόμοιος με αυτή του COVID-19 που προσέβαλε τους ανθρώπους.
ΜΥΘΟΣ: Ο ιός μεταδίδεται με τα τσιμπήματα εντόμων (π.χ.: κουνουπιών)
ΑΛΗΘΕΙΑ: Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι ο νέος κορονοϊός μεταδίδεται από οποιοδήποτε έντομο, συμπεριλαμβανομένων των κουνουπιών. Όπως εξηγεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, «o νέος κορονοϊός είναι ένας ιός της αναπνευστικής οδού, που εξαπλώνεται κυρίως μέσω των σταγονιδίων που δημιουργούνται όταν ένα μολυσμένο άτομο βήχει ή φτερνίζεται, ή μέσω σταγονιδίων σάλιου ή εκροής από τη μύτη. Για να προστατεύσετε τον εαυτό σας, καθαρίστε συχνά τα χέρια σας με απολυμαντικό με βάση το οινόπνευμα ή πλύνετε με σαπούνι και νερό. Επίσης, αποφύγετε στενή επαφή με καθέναν που βήχει και φτερνίζεται».
ΜΥΘΟΣ: Μόνο οι μεγαλύτεροι σε ηλικία κινδυνεύουν να κολλήσουν τον νέο κορονοϊό
ΑΛΗΘΕΙΑ: Παρόλο που οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ενήλικες και τα άτομα με υποκείμενα νοσήματα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης, υγιείς άνθρωποι όλων των ηλικιών βρίσκονται σε κίνδυνο και έχουν νοσήσει ή ακόμα και καταλήξει από το νέο κορονοϊό. Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) ανέλυσε πρόσφατα τις περιπτώσεις COVID-19 στις Ηνωμένες Πολιτείες και διαπίστωσε ότι ενώ οι ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω είχαν τον υψηλότερο κίνδυνο θανάτου, σχεδόν το 40% των ατόμων που χρειάστηκαν νοσηλεία ήταν ηλικίας 20-54 ετών. Το CDC εκτιμά ότι μεταξύ 14% και 21% των ενηλίκων ηλικίας 20-44 ετών μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία για τον COVID-19.
ΜΥΘΟΣ: Τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά για την πρόληψη και τη θεραπεία του νέου κορονοϊού
ΑΛΗΘΕΙΑ: Η διεθνής βιβλιογραφία για τη χρήση αντιιϊκών κατά του νέου ιού είναι περιορισμένη και προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από την Κίνα. In vitro και in vivo μελέτες υποδεικνύουν ενδεχόμενη θεραπευτική δραστικότητα ορισμένων φαρμακευτικών ουσιών έναντι κορωνοϊών που μοιάζουν με τον COVID-19. Ωστόσο προς το παρόν, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία από μελέτες σε ανθρώπους με χρήση ομάδας ελέγχου, που να υποστηρίζουν τη χορήγηση οποιουδήποτε φαρμάκου σε ασθενείς με ύποπτη ή επιβεβαιωμένη λοίμωξη από τον COVID-19.
ΜΥΘΟΣ: Η κατανάλωση αλκοόλ προσφέρει προστασία από λοιμώξεις
ΑΛΗΘΕΙΑ: Πρόκειται για έναν επικίνδυνο ισχυρισμό. Η κατανάλωση αλκοόλ όχι μόνο δεν προστατεύει από τον COVID-19 αλλά εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα και μειώνει την αντίσταση μας έναντι πιθανής λοίμωξης. Άλλωστε, η ικανότητα του ιού να εισέλθει και να διαδοθεί μέσω του αναπνευστικού συστήματος δεν επηρεάζεται από το αλκοόλ και την εισχώρησή του στο πεπτικό σύστημα. Η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών δεν αντιστοιχεί σε χρήση αλκοολούχων αντισηπτικών για την απολύμανση. Επίσης, η κατάποση εργοστασιακού οινοπνεύματος είναι πολύ επικίνδυνη και προκαλεί δηλητηρίαση.
ΜΥΘΟΣ: Με το εμβόλιο έναντι του πνευμονιόκοκκου έχω απόλυτη προστασία έναντι του κορονοϊού
ΑΛΗΘΕΙΑ: Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει εμβόλιο που να παρέχει άμεση προστασία έναντι του COVID-19. Ο ιός που προκαλεί τον COVID-19 είναι νέος και γι’ αυτό πρέπει να αναπτυχθεί και να δοκιμαστεί ένα νέο εμβόλιο για να τον αποτρέψει. Αυτή η διαδικασία θα διαρκέσει τουλάχιστον ένα ακόμη έτος. Ωστόσο, ο εμβολιασμός έναντι μικροβίων που προκαλούν πνευμονία, όπως του πνευμονιοκόκκου ή του αιμόφιλου της γρίπης, μπορεί να είναι πολύ σημαντικός για την πρόληψη της νοσηρότητας και της θνησιμότητας ασθενών με μόλυνση από τον COVID-19, με την έννοια της παρεμπόδισης δευτερογενών λοιμώξεων που επιβαρύνουν τον οργανισμό.
ΜΥΘΟΣ: Τα απολυμαντικά και τα αντισηπτικά μπορούν να σκοτώσουν τον ιό, εάν τα πιούμε, τα εισπνεύσουμε ή τα ενέσουμε στο σώμα μας.
ΑΛΗΘΕΙΑ: Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ή κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι τα απολυμαντικά και τα αντισηπτικά παρέχουν οποιαδήποτε προστασία έναντι του COVID-19 εάν τα λάβουμε είτε από το στόμα ή με ένεση στο σώμα μας. Αντιθέτως, αυτό είναι εξαιρετικά πιθανό να προκαλέσει μόνιμη βλάβη στην υγεία μας ή ακόμα και να οδηγήσει σε θάνατο. Τα απολυμαντικά-απορρυπαντικά πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο σε μικρές ποσότητες για τον καθαρισμό επιφανειών, σύμφωνα με τις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα τους, ενώ τα απολυμαντικά χεριών πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο για την απολύμανση των χεριών.
ΜΥΘΟΣ: Η επιδημία του κορονοϊού σχετίζεται με συγκεκριμένες τεχνολογίες
ΑΛΗΘΕΙΑ: Το τελευταίο διάστημα αναπαράγονται κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θεωρίες που συνδέουν την πανδημία του κορονοϊού με την ανάπτυξη των δικτύων κινητής τηλεφωνίας 5ης γενιάς (5G). Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει επισημάνει πως «καμία αρνητική επίδραση στην υγεία δεν συνδέεται αιτιωδώς με την έκθεση σε ασύρματες τεχνολογίες» όπως είναι η τεχνολογία 5G. Οι πολίτες πρέπει να προσέχουμε και να ελέγχουμε δημοσιεύσεις που κυκλοφορούν στα κοινωνικά δίκτυα και δεν πρέπει να θεωρούμε ως δεδομένη την αξιοπιστία κάθε ανάρτησης. Το καλύτερο που ε΄χουμε να κάνουμε, είναι να συμβουλευόμαστε τις οδηγίες του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (https://www.eody.gr) για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού.
