“Έχω κάνει τόσο πολλά στη ζωή μου, έχω παλέψει τόσο πολύ! Είμαι υπερήρωας, οπότε είναι φυσικό να φτιάξω και το πρόσωπο ενός υπερήρωα.» Ιστορίες από τη ζωή ενός super hero που έκανε την αποστολή του πράξη: άλλαξε τον κόσμο.”
Από τον Τάσο Μπιμπισίδη
Ευτυχώς περίπου στα 12 χρόνια του, κάπου στην επαρχία του Στρασβούργου, στη Γαλλία, ο Manfred Thierry Mugler αποφάσισε ότι ήρθε σ’ αυτό τον κόσμο για να αφοσιωθεί στην τέχνη. Και ξεχώρισε επειδή το έκανε χωρίς να επηρεάζεται από ταμπού και κανόνες, ακολουθώντας το ταλέντο του. Κάπως έτσι, αφήνοντας
τη ζωή στις 23 Ιανουαρίου του 2022 στο Παρίσι, μπήκε στο A-List των σπουδαιότερων σχεδιαστών όλων των εποχών. Ή, καλύτερα, των σπουδαιότερων καλλιτεχνών, αφού τα δημιουργήματά του ήταν σαν έργα τέχνης. Το έλεγε και ο ίδιος: «Η μόδα είναι η μόνη μορφή τέχνης που θα τη δεις να περπατάει στο δρόμο.»
A STAR IS BORN
Στα 9 του πειραματίστηκε με το μπαλέτο, κάτι που έδωσε νόημα στην καθημερινότητά του. Ο Mugler είχε δύσκολα παιδικά χρόνια. Και αυτό δεν είχε να κάνει με κάποια δύσκολη συνθήκη στο σπίτι. Αυτό που βασάνιζε το νεαρό Thierry ήταν η μοναξιά. Αναζητώντας τη σεξουαλικότητά του και καταλαβαίνοντας από νωρίς ότι διαφέρει από το μέσο όρο των αγοριών της ηλικίας του, ο Mugler κλείστηκε για χρόνια στο παιδικό του δωμάτιο χωρίς να καταφέρει μέχρι και την εφηβεία του να έχει φίλους ή άλλου είδους σχέσεις. «Ξέρω τι σημαίνει να είσαι μόνος σου πραγματικά και βαθιά. Ως παιδί ήμουν πολύ μόνος χρόνια και χρόνια. Θυμάμαι ότι περίμενα να έρθει το βράδυ για να χαζέψω τ’ αστέρια, γιατί για μένα αυτή ήταν η μόνη πραγματικότητα, η μόνη συντροφιά. Υπήρχε κάτι καινούργιο κάθε βράδυ, κάτι διαφορετικό, κάτι πιο όμορφο στον ουρανό», είχε πει σε συνέντευξή του το 2017. Αυτό που τον έβγαλε από τη σκοτεινή –ειδικά για ένα παιδί– φάση της αυτο-απομόνωσης ήταν ο χορός. Για αρκετά χρόνια δεν μπορούσε να αποφασίσει αν θέλει να ασχοληθεί με το μπαλέτο, το θέατρο ή το σχέδιο. Στα 14 του εργαζόταν ως ακροβάτης στο Ballet du Rhin και από εκεί ένας ατζέντης τού πρότεινε να γίνει μοντέλο. Αυτή ήταν και η πρώτη επίσημη επαφή του με το χώρο της μόδας, κυρίως στο κομμάτι των φωτογραφήσεων. Το 1960 ο Thierry μπήκε και επίσημα στην ενήλικη ζωή του. Μετακόμισε στο Λονδίνο για να ασχοληθεί με τα εικαστικά.
Η βρετανική κουλτούρα των ’60s, το swing wave της εποχής, η μόδα που κέρδιζε όλο και περισσότερο χώρο στην καθημερινότητα των ανθρώπων και η πολυπολιτισμικότητα του Λονδίνου τον κοινωνικοποίησαν με τον καλύτερο τρόπο. Ο ήσυχος φαινομενικά έως τότε Thierry έγινε ο sexy ταλαντούχος Γάλλος που φλερτάρει με τα αγόρια, πιάνει πολύωρες συζητήσεις με αγνώστους, αναζητά κάθε μορφή τέχνης και φροντίζει να ντύνεται με ό,τι πιο extra βρει στα flea markets του Camden στις θρυλικές σαββατιάτικες βόλτες του στην King’s Road. Αυτή η αναζήτηση φθηνών και ξεχωριστών ρούχων στις υπαίθριες αγορές τον έκανε να καταλάβει ότι μάλλον ο καλλιτεχνικός κόσμος που μπορεί να ανοιχτεί μπροστά του αν πιάσει στα χέρια του ένα ψαλίδι θα είναι απεριόριστος. Ο Mugler αγόραζε vintage κομμάτια που έδειχναν άχρηστα και ξεκίνησε να τα μεταποιεί. Η ζωή τού έδειχνε ότι η τύχη του βρισκόταν στο Παρίσι.
QUEER BEFORE QUEER
Μετά από περίπου δέκα χρόνια, ο Thierry μετακομίζει στο Παρίσι. Ήταν η εποχή που οι οίκοι μόδας, τα ατελιέ και η φιλοσοφία της haute couture έβρισκαν τον ορισμό τους. Εξάλλου, η πρωτεύουσα της Γαλλίας ήταν πάντα η μητρόπολη του στυλ. Ενός στυλ και μιας ενδυματολογικής κουλτούρας, όμως, που δεν μπορούσε να συνεπάρει τον Mugler. Όλα έμοιαζαν τετριμμένα στα μάτια του. Ο φαντασιακός του κόσμος ήταν γεμάτος από τόσο ατέρμονες και ετερόκλητες εικόνες που τα κομψά, φινετσάτα συνολάκια του Dior και της Chanel έμοιαζαν με απλά πανιά στα μάτια του. Ο Mugler ήταν χρώμα, πάθος, τρέλα, βάτες, γκλίτερ, παράξενα υφάσματα, βαθιά ντεκολτέ. Λάτρευε τις εξωπραγματικές καμπύλες, τους έντονους ώμους, τα ρούχα που δεν έμοιαζαν με άλλα. Αποφάσισε να πάρει το ρίσκο και να ανοίξει το πρώτο του ατελιέ στο Παρίσι προτείνοντας ακριβώς το αντίθετο από τις τάσεις της εποχής. Προτείνοντας στην ουσία τη μόδα της επόμενης δεκαετίας. Ο Mugler ήταν queer πολλά χρόνια πριν εφευρεθεί ο όρος. Ήταν ο πρώτος που ανέβασε στα catwalks drag queens και transsexual μοντέλα. Η γυναίκα- Mugler ήταν δυναμική, διαστημική, σχεδόν εξωγήινη. Ήθελε δράμα, θεατρικότητα, φουτουριστική διάθεση, έντονη εκφραστικότητα. Τα ρούχα του ήταν τολμηρά, προβοκατόρικα, μυστηριώδη, sexy,
κάτι παραπάνω από extravagant. Mε τον πιο εύπεπτο τρόπο πέρασε δυνατές εικόνες στην pop culture της συντηρητικής εποχής, οι οποίες σημαδότησαν τη μεγάλη καλλιτεχνική και πολιτισμική αλλαγή των ’80s και των ’90s. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ο Mugler ήταν ο πιο άναρχος, ο πιο τραχύς και underground σχεδιαστής του κόσμου. Το 1984 ήταν ο πρώτος σχεδιαστής διεθνώς που παρουσίασε ένα fashion show ανοιχτό στο κοινό. Έδωσε στην αγορά 6.000 εισιτήρια που κόστιζαν 128 γαλλικά φράγκα για την παρουσίαση της συλλογής του στο Zenith, ένα θρυλικό συναυλιακό χώρο του Παρισιού. Η βραδιά έγινε sold-out. Την επόμενη μέρα οι εφημερίδες έγραφαν για το show-φαινόμενο που θύμιζε περισσότερο ροκ συναυλία. Μερικά χρόνια αργότερα, o Mugler αποφάσισε να ερεθίσει άλλη μία από τις αισθήσεις μας. Το Angel έγινε το διασημότερο άρωμα του αιώνα σύμφωνα με τη Vogue. «Λατρεύω το άρωμα γιατί έχει άμεση σχέση με το συναίσθημα. Συνδέει τους ανθρώπους. Χάρη στη μυρωδιά ερωτεύεσαι. Μου αρέσει να βοηθάω σε αυτό. Μου αρέσει να δίνω χαρά στους ανθρώπους», είχε πει ο ίδιος.
GREEK LOVER
Ο Mugler δεν μιλούσε σχεδόν ποτέ για την προσωπική του ζωή. Κανείς δεν γνώριζε τις σχέσεις του – ούτε οι πιο στενοί του φίλοι. Για πολλά χρόνια επέλεγε περιστασιακούς συντρόφους, με τους οποίους ταξίδευε κάθε καλοκαίρι στη Μύκονο. Ήταν από τους πρώτους celebrities των ’90s που ανέδειξε την gay κουλτούρα του νησιού. Για πολλά χρόνια περνούσε περισσότερες από τέσσερις εβδομάδες στη Μύκονο διασκεδάζοντας στο θρυλικό Pierro’s, ένα από τα πιο αγαπημένα του μπαρ στον κόσμο, όπως έλεγε ο ίδιος. Μαζί του σε κάθε ταξίδι έφερνε τα πιο hot μοντέλα της εποχής. Αλλά για τον Mugler Ελλάδα δεν ήταν μόνο η Μύκονος. Έχοντας περάσει πολλά ξέφρενα βράδια στα ελληνικά νησιά, είχε αποκτήσει αρκετούς Έλληνες φίλους που τον φιλοξένησαν πολλές φορές και στην Αθήνα. Η διεθνής make-up artist Apollonia ήταν μία από αυτές. Το καλοκαίρι του 1995 διοργάνωσε προς τιμήν του ένα μεγάλο party στο Amfitheatro club, στην παραλιακή. Στη λίστα των καλεσμένων έβλεπες από τον Λάκη Γαβαλά μέχρι τον ανερχόμενο τότε Γιάννη Σπαλιάρα. Drag queens, εκκεντρικοί Αθηναίοι και άλλα party animals της εποχής καλωσόρισαν τον Mugler στην Αθήνα με μια βραδιά που έγινε talk of the town. Από την επόμενη μέρα όλη η πόλη μύριζε Angel.
ΟΤΑΝ ΕΡΙΞΕ ΠΟΡΤΑ ΣΤΗ MADONNA
Ο Thierry δούλευε μόνο με όποιον επέλεγε ο ίδιος και δεν σχεδίαζε ποτέ κατά παραγγελία αλλά μόνο με βάση την έμπνευση που είχε από τον άνθρωπο που είχε απέναντί του κάθε φορά. Πώς λοιπόν να συνυπάρξει με μια εκρηκτική προσωπικότητα όπως η Madonna; Ο αστικός μύθος που τον ακολουθεί χρόνια λέει ότι ο Γάλλος σχεδιαστής, παρόλο που ήταν fan της queen of pop, την απέρριψε με ένα μεγαλοπρεπές «όχι» όταν του ζήτησε να υπογράψει τα κοστούμια για την περιοδεία της στις αρχές των ’90s. Η Madonna δεν κρατούσε ποτέ το στόμα της κλειστό και ήταν κάτι παραπάνω από παρεμβατική στο σχεδιασμό των ρούχων της. Ήθελε να έχει άποψη για την εικόνα της, πράγμα που δεν μπορούσε να συμβαδίσει με τον τρόπο που εργαζόταν ο Mugler. Από τις πρώτες μέρες της συνεργασίας τους, ο σχεδιαστής τής ζήτησε να περάσει την πόρτα της εξόδου. Παρ’ όλα αυτά, η σχέση τους δεν χάλασε ποτέ, με τη Madonna να κάνει throwback στη σχέση τους σε διάφορα stories που δημοσίευσε στο account της στο Instagram με αφορμή το θάνατο του σχεδιαστή.
ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΕΠΤΩΧΕΥΣΑΜΕ
Παρά την τεράστια επιτυχία του οίκου Thierry Mugler, η εταιρεία μπήκε σε μια περίοδο κρίσης 22 χρόνια μετά την ίδρυσή της. Το 1997 ξεκίνησαν τα πρώτα οικονομικά προβλήματα, που χρόνο με το χρόνο γιγαντώθηκαν. Το 2003 ο Mugler αποφάσισε να κλείσει το brand του και να απομακρυνθεί τελείως από το χώρο της μόδας – κι ας ήταν μόνο 55 ετών. Μιλώντας αργότερα για την απόφασή του να τα αφήσει όλα και ν’ αλλάξει ζωή, εξήγησε ότι οι λόγοι δεν ήταν οικονομικοί: «Σταμάτησα να ασχολούμαι με τη μόδα επειδή είχα βαρεθεί να περνάω χρόνο όντας πάντα γονατιστός, κάνοντας τους άλλους να φαίνονται καταπληκτικοί και υπέροχοι. Χρησιμοποίησα τη μόδα για να εκφραστώ, κάποια στιγμή όμως δεν ήταν αρκετό», έλεγε. Τα επόμενα χρόνια μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, εισπράττοντας τα έσοδα από τις πωλήσεις των αρωμάτων και των καλλυντικών του – ήταν το μόνο κομμάτι του brand του που αποφάσισε να διατηρήσει σε συνεργασία με άλλη εταιρεία διανομής. Κάπου εκεί ο Thierry έγινε Manfred –το πρώτο του όνομα– και απομακρύνθηκε απ’ όλους. Δεν ήθελε καμία σχέση με τη δημόσια ζωή, δεν τον ενδιέφεραν τα πρωτοσέλιδα και οι διάσημες φιλίες, δεν ήθελε να τον αναγνωρίζει κανείς. Για πολλά χρόνια, ακόμη και οι φίλοι του δεν γνώριζαν τι ακριβώς κάνει στη ζωή του. Πολύ αργότερα, ο ίδιος παραδέχτηκε ότι ήταν μια περίοδος που ήθελε να ζήσει σε πιο χαμηλούς τόνους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι περνούσε κατάθλιψη. Το έριξε απλώς στη γυμναστική: Ο σχεδιαστής Mugler συστηνόταν για αρκετά χρόνια ως ο bodybuilder με το όνομα Manfred. Το 2009, η φιλία του με την Beyoncé τον έφερε εκεί που ανήκε: πίσω στη μόδα. Έγινε ο καλλιτεχνικός επιμελητής της περιοδείας της, σκηνοθέτης της αλλά και σχεδιαστής των κοστουμιών της. Το 2013 ο οίκος Mugler άνοιξε και πάλι κάνοντας μεγάλο rebranding τα τελευταία δύο χρόνια.
LIFE IN PLASTIC, IT’S FANTASTIC
Ο Mugler ποτέ δεν φοβήθηκε να παραδεχτεί ότι είναι εθισμένος στις πλαστικές. Ο σχεδιαστής άρχισε να παρεμβαίνει στο πρόσωπό του από τα μέσα των ’90s. Δύο ατυχήματα ήταν αυτά που καθόρισαν τη σχεδόν παραμορφωμένη εικόνα του τα τελευταία χρόνια. Σε μια σφοδρή σύγκρουση που είχε ένα βράδυ οδηγώντας στα προάστια του Παρισιού, η μύτη του καταστράφηκε εντελώς. Αργότερα παραδέχτηκε ότι οι πλαστικές που έκανε για να τη διορθώσει αλλοίωσαν ακόμη περισσότερο τα χαρακτηριστικά του. Λίγα χρόνια μετά τράκαρε και χρειάστηκε να κάνει μια σοβαρή επέμβαση στο πόδι. «Πάντα φοβόμουν την αναισθησία στο χειρουργείο. Έψαχνα έναν τρόπο να κάνω την επέμβαση λίγο πιο διασκεδαστική. Ζήτησα από το χειρουργό μαζί με το πόδι να ανανεώσει λίγο και το σαγόνι μου. Αμέσως αισθάνθηκα πιο άνετα με την ιδέα του χειρουργείου. Ο γιατρός πήρε ένα κομμάτι κόκαλου από το ισχίο και το έβαλε στο σαγόνι μου», είχε πει με αφοπλιστική ειλικρίνεια στο περιοδικό Interview το 2019 δηλώντας υπερήφανος, και με αυτοσαρκαστική διάθεση συμπλήρωσε ότι αυτό είναι και το μόνο σημείο του προσώπου του που δεν έχει σιλικόνη ή κάποιο ένθεμα, αλλά «φυσικό υλικό». Στην πραγματικότητα, ο Thierry Mugler έκανε πλαστικές επεμβάσεις για να μη θυμίζει το γλυκό, ευάλωτο και μοναχικό αγόρι της εφηβείας του. «Πέρασα τόσο πολλά που ήθελα επιτέλους να μοιάζω ατρόμητος, πολεμιστής», έλεγε. Και τελικά 73 χρόνια μετά τη γέννηση του έγινε ο σούπερ ήρωας που πάντα ονειρευόταν.
EXXXTRAS: MUGLER SAID:
• «Η μόδα είναι σαν ταινία. Κάθε πρωί που ντύνεσαι σκηνοθετείς τον εαυτό σου.»
• «Οι πλαστικές μου είναι κάτι σαν αρχιτεκτονική μελέτη της ανατομίας του προσώπου.»
• «Δεν είμαι trendy. Δεν είμαι “της μόδας”. Είμαι απλώς ένας θετικός άνθρωπος που έχει θετική άποψη για τη ζωή.»
• «Προσπαθούσα πάντα με τη δουλειά μου να κάνω τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο δυνατοί με την εμφάνισή τους, να νιώθουν supermen ή superwomen. Στο τέλος, όλοι μου έλεγαν ότι ένιωθαν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση φορώντας Mugler.»
• «Αν η μόδα ήταν άνθρωπος, θα της έλεγα: Μην παίρνεις τον εαυτό σου πολύ στα σοβαρά, δούλεψε αλλά και διασκέδασε, να είσαι όμορφη, να εκφράζεσαι.»
Φωτογραφίες: Getty Images
