Η γονιμότητα μετά τον καρκίνο μαστού

Οι θεραπευτικές επιλογές και οι μέθοδοι για τεκνοποίηση μετά τη θεραπεία.

ΚΩΝΣΤΆΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΆΚΆΚΗΣ Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας ΕΚΠΑ, Χειρουργός Μαστού, Α΄ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ», Πρόεδρος ΕΓΕΠΑΜ

Είναι συχνός ο καρκίνος του μαστούστις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας;

Αρχικά πρέπει να πούμε πως ο καρκίνος του μαστού αποτελεί πλέον την πιο συχνή μορφή κακοήθειας στο γυναικείο πληθυσμό. Ο κίνδυνος αυξάνει με την ηλικία και ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση, ωστόσο μελέτες έχουν υπολογίσει πως 15%-20% των γυναικών που διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού είναι κάτω των 50 ετών και 7% κάτω των 40 ετών. Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών βρίσκεται σε αναπαραγωγική ηλικία και δεδομένης της ολοένα και αυξανόμενης τάσης στη σύγχρονη εποχή για αναβολή της τεκνοποίησης σε μεγαλύτερες ηλικίες, πολλές από αυτές τιασθενείς είναι άτοκες.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές για μια νέα γυναίκα με καρκίνο του μαστού και είναι εφικτή η διατήρηση της γονιμότητας της;

Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν το χειρουργείο, τη χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία, την ορμονοθεραπεία και τις στοχεύουσες θεραπείες. Δυστυχώς όμως, ακόμη και η εφαρμογή των νεότερων θεραπευτικών μεθόδων φαίνεται πως επηρεάζει τη γονιμότητα των ασθενών. Η χημειοθεραπεία, που αποτελεί βασικό μέρος της θεραπείας, μπορεί να έχει τοξική επίδραση στις ωοθήκες με μείωση της λειτουργικότητάς τους, ενώ η ορμονοθεραπεία συνεχίζεται για 5 έτη ή και περισσότερο αποτελώντας σημαντικό παράγοντα αναστολής της τεκνοποίησης. Αναμφίβολα, η πρώτη προτεραιότητα για τις ασθενείς με κακοήθη νοσήματα είναι η αντιμετώπιση της νόσου και η εξασφάλιση της επιβί-ωσής τους από αυτή. Για τον καρκίνο του μαστού συγκεκριμένα, οι σύγχρονες θεραπευτικές παρεμβάσεις προσφέρουν υψηλά ποσοστά επιβίωσης.

Ιδιαίτερα για τις νέες άτοκες γυναίκεςμετά την επιτυχή μάχη με τη νόσο, το θέμα της τεκνοποίησης είναι ίσως από τα πρώτα που τις απασχολεί. Γι’ αυτό το λόγο κρίνεται απαραίτητη η σωστή ενημέρωση από το χειρουργό μαστού για τη δυνατότητα διατήρησης της γονιμότητας και η άμεση παραπομπή της ασθενούς σε εξειδικευμένο κέντρο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, προτού ξεκινήσει η χημειοθεραπεία ή η ορμονοθεραπεία. Στα κέντρα αυτά υπάρχει η δυνατότητα εφαρμογής τεκμηριωμένν και ασφαλών πρωτοκόλλων διέγερσης των ωοθηκών μεσκοπό την κατάψυξη ωαρίων και εμβρύων, χωρίς να καθυστερήσει και να χαθεί πολύτιμος χρόνος για την έναρξη της χημειοθεραπείας.

ΙΩΆΝΝΗΣ Κ. ΠΆΠΆΠΆΝΆΓΙΩΤΟΥ MD, Msc, PhD, Χειρουργός Γυναικολόγος – Χειρουργός Μαστού, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακός Υπότροφος Τμήματος Μαστού, Α΄ Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, ΓΝΑ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ»

Πολλές γυναίκες φοβούνται να υποβληθούν σε εξωσωματική γονιμοποίηση επειδή πιστεύουν ότι αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Ισχύει η άποψη αυτή;

Επί σειρά ετών, η απάντηση της ιατρικής κοινότητας ήταν ενοχοποιητική, δίχως αυτό ωστόσο να στηρίζεται σε επαρκή ισχυρά επιστημονικά δεδομένα. Έτσι, η εξωσωματική γονιμοποίηση συνδέθηκε με την υποψία ότι μπορεί να ευνοεί την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού. Σήμερα, όμως, έχουμε ευρήματα μιας σειράς εκτεταμένων ερευνών που πιστοποιούν ότι δεν υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στην εξωσωματική γονιμοποίηση και τον καρκίνο του μαστού. Το 2022 δημοσιεύθηκε στην Αγγλία μια σύνοψη και ανάλυση δεδομένων από 25 διαφορετικές μελέτες που περιελάμβανε 617.479 ασθενείς, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση και τα φάρμακα γονιμότητας δεν φαίνεται να συνδέονται με την αύξηση του κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του μαστού.