Ο χαρισματικός chef, που έχει συγκεντρώσει 16 αστέρια Michelin στην καριέρα του και έχει βάλει τις φωνές όσο λίγοι στις εκπομπές του, σαλπάρει σε αχαρτογράφητα νερά, για μια τηλεοπτική μαγειρική περιπέτεια που τον κάνει πάλι μαθητή. Και όπως λέει αποκλειστικά στο DownTown, ανυπομονεί να επιστρέψει στην Ελλάδα και στα νησιά της.

Από τον Πάρη Κορμαρή

Πάει καιρός από τότε που ο Gordon Ramsay ταξίδεψε στην Ελλάδα, αλλά οι αναμνήσεις από την επίσκεψή του είναι ακόμα ζωντανές. «Λατρεύω τα νησιά σας, όπως λατρεύω και την ιστιοπλοΐα», μου λέει με ενθουσιασμό. «Πριν από μία δεκαετία, έφερα τη μαμά μου για να γιορτάσουμε τα 60ά της γενέθλια κάνοντας κρουαζιέρα και περάσαμε ένα Σαββατοκύριακο στη Μύκονο. Έμεινα κατάπληκτος όχι μόνο από τα εξαιρετικά προϊόντα, αλλά και από τα πεντακάθαρα νερά». Είναι λίγο περίεργο να τον ακούς να μιλάει για διακοπές με τη μητέρα του, όταν φέρνεις στο μυαλό σου την εικόνα του εκρηκτικού και αθυρόστομου chef που έχει δείξει στα reality μαγειρικής του. Από την άλλη, είναι ένας οικογενειάρχης με πέντε παιδιά και έχει μιλήσει για τις πληγές που του προκάλεσε η βάναυση συμπεριφορά του πατέρα του όταν ήταν παιδί – οπότε, τι καλύτερο από το να προσπαθήσει να τις επουλώσει, φροντίζοντας τη μητέρα του; Δεν έχουμε βέβαια πολύ χρόνο να μιλήσουμε γι’ αυτά, αφού το τηλεφωνικό μας ραντεβού έχει κλειστεί με αφορμή τη νέα τηλεοπτική σειρά τού National Geographic με τίτλο Gordon Ramsay: Εκτός Χάρτη, που έκανε πρεμιέρα στην Ελλάδα την περασμένη Κυριακή. Στα έξι της επεισόδια, η ιδιότητα του chef συνυπάρχει με αυτήν του ταξιδευτή και το φαγητό συναντά την περιπέτεια, καθώς βλέπουμε τον Ramsay να αλλάζει ηπείρους και χώρες, αναζητώντας μαγειρική έμπνευση στο Περού, στο Λάος, στο Μαρόκο, στη Χαβάη, στην Αλάσκα και στη Νέα Ζηλανδία.

«Για μένα το Εκτός Χάρτη ήταν μια βουτιά σε κρυμμένα μυστικά, μια περιήγηση έξω από τα συνηθισμένα, μακριά από τα τουριστικά μονοπάτια», εξηγεί ο ίδιος. «Ήθελα να ζήσω μαζί με τους ντόπιους και, από την οπτική γωνία του chef, να βρεθώ εκεί όπου γεννιούνται οι πρώτες ύλες. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχουν φτάσει στο κατώφλι μου εκπληκτικά συστατικά, κάτι που θέλησα να αντιστρέψω πηγαίνοντας εγώ στην πηγή. Θεωρώ ότι μια από τις ευθύνες που έχουμε στη δουλειά μας είναι να φροντίζουμε την περιβαλλοντική αειφορία, γι΄ αυτό και επιμένω στη χρήση εποχικών και τοπικών προϊόντων. Σε ορισμένες χώρες, συνάντησα συστατικά που μπορείς να τα βρεις μόνο εκεί, δεν τα στέλνουν αλλού και καλά κάνουν. Στα γυρίσματα, δοκίμασα διάφορα προϊόντα για πρώτη φορά στη ζωή μου, όπως κάτι εκπληκτικά φρούτα από μια μικρή φάρμα σε μεγάλο υψόμετρο στο Περού, που είχαν πολύ έντονη γεύση. Ήταν κάτι που δεν θα μπορούσα ποτέ να αγοράσω στο Λονδίνο».

Όταν ανακοινώθηκε το concept της σειράς, πριν από περίπου έναν χρόνο, πολλοί επισήμαναν -καθόλου καλοπροαίρετα- ότι θύμιζε εκείνο που είχε καθιερώσει ο Anthony Bourdain, o δημοφιλής chef που αυτοκτόνησε τον Ιούνιο του 2018. «Πρώτ’ απ’ όλα, ο Tony ήταν πολύ καλός μου φίλος», λέει ο Ramsay. «Είχαμε καθίσει πολλές φορές στο ίδιο τραπέζι κρατώντας ένα ποτήρι κρασί και ο χαμός του ήταν μεγάλη απώλεια. Δεν θα επιχειρούσα ποτέ, μα ποτέ, να αντιγράψω τη δουλειά κάποιου. Εγώ έκανα το πρώτο μου μαγειρικό ταξίδι το 2004. Ξεκίνησα από την Καμπότζη, πήγα σε εκπληκτικά νησιά στη Νοτιοανατολική Ασία, στο Βιετνάμ και μετά στην Ινδία, όπου πέρασα τρεις μήνες κινούμενος από βορρά προς νότο, και κατέληξα σε ένα άσραμ στην Κεράλα για μία εβδομάδα, για να κατανοήσω πώς μπορώ να τελειοποιήσω τη χορτοφαγική μαγειρική. Με το πού μαθεύτηκε ότι θα γυρίζαμε το Εκτός Χάρτη, δεχτήκαμε αρκετά πυρά. Τώρα που η εκπομπή έχει αρχίσει να προβάλλεται και έχει ξεκάθαρη επιτυχία, είμαι ήρεμος, γιατί μπορεί να δει καθένας ότι δεν υπάρχει σύγκριση. Είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Από φημισμένος chef, γίνομαι πάλι μαθητής. Αφήνω πίσω μου ό,τι ξέρω και ζω μια μαγειρική περιπέτεια, μπαίνω σε τομείς που άλλοι είναι οι ειδικοί και κατανοώ ξένους πολιτισμούς. Ήταν για μένα ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα».

Μπορεί να μην μπορούσε να καταλάβει τη γλώσσα που μιλούσαν όπου πήγαινε, όμως το φαγητό τον βοηθούσε, όπως λέει, να καταλάβει πολλά: «Σε έναν ξένο τόπο, το να καθίσεις να φας με τους ντόπιους σου δίνει τη δυνατότητα να τους γνωρίσεις και να καταλάβεις πολύ πιο γρήγορα το DNA τους και τι πρεσβεύουν. Ήταν μια διαπολιτισμική ανταλλαγή ανάμεσα σε δύο πλευρές που σέβονται η μία τα όρια της άλλης, ένας τρόπος να εμβαθύνεις και να κατανοήσεις την παράδοσή τους. Το ζητούμενο για μένα ήταν να κατανοήσω τι συνέδεε μια κοινότητα, τι μπορούσα να αποκομίσω εγώ από αυτό ως chef και πώς θα μπορούσα να το αξιοποιήσω για να ενισχύσω τη δική μου ομάδα. Γιατί φτάνεις σε ένα σημείο στη ζωή που μπορεί να βασίζεσαι στην επιτυχία και σταματάς να μαθαίνεις, νομίζοντας ότι θα είσαι πάντα ψηλά. Με μένα συμβαίνει το αντίθετο. Όποτε πετυχαίνω κάτι, θέλω να ξαναγυρίσω στο θρανίο. Στα γυρίσματα αυτής της σειράς έμαθα πολύ περισσότερα απ’ όσα είχα μάθει τα τελευταία 10 χρόνια».

Θα υπέθετε κάποιος πως όπου κι αν πάει τον αναγνωρίζουν, όμως, η δύναμη της τηλεόρασης φαίνεται ότι δεν φτάνει σε κάθε γωνιά του πλανήτη. «Ορισμένα από τα μέρη που πήγαμε ήταν τόσο έξω από τα συνηθισμένα που ο κόσμος δεν είχε ιδέα ποιος είμαι», λέει ο Ramsay. «Αυτό ήταν αναζωογονητικό όχι μόνο σε προσωπικό αλλά και σε μαγειρικό επίπεδο, γιατί μπορούσα να είμαι απερίσπαστος. Απολάμβανα να είμαι απλώς κάποιος που δούλευε σκληρά για να καταλάβει τι γίνεται μέσα σε ένα ξένο περιβάλλον. Σε αρκετά μέρη με αναγνώρισαν, και όταν συμβαίνει αυτό μου πέφτει βαρύ, γιατί δεν δίνω σημασία στον θαυμασμό των άλλων για μένα. Προτιμώ να φοράω ένα καπέλο και να μένω αποκομμένος».

Το γεγονός ότι είναι αθλητής στο απαιτητικό τρίαθλο Ironman δείχνει ότι είναι σε καλή φυσική κατάσταση, όμως, στα γυρίσματα συνάντησε προκλήσεις που τον έφεραν αντιμέτωπο με τις σωματικές του αντοχές. «Είμαι δραστήριος και πειθαρχημένος, οπότε μου αρέσει να πηγαίνω από το ένα μέρος στο άλλο με τον πιο έντονο τρόπο», παραδέχεται. «Μου αρέσει επίσης πιο πολύ να ανακαλύπτω πράγματα παρά να με πηγαίνουν σε αυτά. Περίμενα ότι το Εκτός Χάρτη θα ήταν τόσο απαιτητικό από φυσικής άποψης; Όχι! Η ορμητικότητα του ποταμού Μεκόνγκ, στο Λάος, όπου έκανα καγιάκ, ήταν κάτι τρελό. Στην Αλάσκα, έκανα αναρρίχηση σε γυμνό βράχο για πρώτη φορά στη ζωή μου. Στα βουνά του Μαρόκου, έκανα κατάβαση μέσα από καταρράκτη, 30-40 μέτρα, και δεν είχα φανταστεί πόσο δυνατά πέφτει πάνω σου το νερό. Αλλά το απόλαυσα, γιατί βρέθηκα σε μέρη συγκλονιστικά. Νομίζω ότι, αν θέλεις το καλύτερο, για όλα στη ζωή χρειάζεται προσπάθεια. Το ίδιο ισχύει και για το φαγητό».

Στις πρώτες ύλες που αναζήτησε και δοκίμασε περιλαμβάνονται διάφορα είδη τουλάχιστον ασυνήθιστα -σκουλήκια, ινδικά χοιρίδια, αβγά μυρμηγκιών- και δεν μπορώ παρά να τον ρωτήσω αν υπήρξε κάτι που αρνήθηκε να δοκιμάσει. «Ως chef, θεωρώ ότι είναι αγένεια να σνομπάρεις οτιδήποτε φαγώσιμο υπάρχει στον πλανήτη», απαντάει. «Το θέμα είναι να ανακαλύπτεις την κάθε γεύση και να βρίσκεις τρόπους να συνδυάζεις οποιαδήποτε υλικά. Με εξιτάρει να δοκιμάζω κάτι για πρώτη φορά, από το σπάνιο, πανάκριβο χαβιάρι του λευκού οξύρρυγχου, μέχρι εντόσθια φώκιας καπνιστά. Θα μπορούσα να τα χρησιμοποιήσω; Οπωσδήποτε! Το θέμα είναι πώς το κάνεις, και αυτό είναι το κλειδί για οποιοδήποτε πιάτο, είτε είναι ορεκτικό, είτε κυρίως, είτε επιδόρπιο».

Η σειρά έχει ήδη πάρει το πράσινο φως για δεύτερη σεζόν και το επιτελείο του Ramsay σκέφτεται προορισμούς όπως η Τασμανία, η Ινδονησία, η Τζαμάικα και η Νότια Αφρική. Θα τον ενδιέφερε να κάνει ένα επεισόδιο στην Ελλάδα; «Θα μπορούσαμε να το γυρίσουμε στα ελληνικά νησιά», λέει χωρίς δεύτερη σκέψη. «Θα ήταν συναρπαστικό. Είμαι λάτρης της ελληνικής κουζίνας. Πιστεύω ότι είχε τεράστιο αντίκτυπο στη μεσογειακή μαγειρική».

* Το National Geographic είναι διαθέσιμο στην Ελλάδα μέσω Cosmote TV, Nova, Vodafone TV, Wind Vision.