Ελάχιστοι αντιλαμβάνονται και νιώθουν τις ανάγκες της πόλης και των κατοίκων της όσο ο Χρύσανθος Πανάς. Επιπλέον, ελάχιστοι δρουν τόσο αποτελεσματικά και επιδραστικά, δημιουργώντας μαγαζιά που γράφουν τη δική τους μοναδική ιστορία.

Από τον Πάνο Ζόγκα Φωτογραφία: Ιωάννα Χατζηανδρέου

Είναι ο άνθρωπος πίσω από το Island, αυτός που έδωσε πνοή στο παρατημένο και αφημένο στον χρόνο Zonars και σε όλη τη Στοά του στρατηγού Σπυρομήλιου. Ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του άνθρωπο που δεν λειτουργεί τόσο με στρατηγική όσο με το συναίσθημά του και το ένστικτό του. «Η έμπνευση είναι ένα θείο δώρο. Είναι μια εσωτερική κινητήριος δύναμη, η οποία δεν έχει να κάνει με τη λογική ή με κάποια στρατηγική, αντίθετα εμπεριέχει κάτι μεταφυσικό. Καθένα από τα projects που δημιουργήσαμε ήταν αποτέλεσμα μιας ανάγκης έκφρασης, μιας ανάγκης να δημιουργήσουμε εμείς την τάση και όχι να την ακολουθήσουμε. Το ότι η δική μας αντίληψη για την τάση συνέπιπτε πάντα με την παγκόσμια αντίληψη, επιβεβαιώνει το ταλέντο που προανέφερα. Ποτέ δεν αναπαραγάγαμε κάτι που είχαμε δει αλλού και όλες μας οι δουλειές είναι πάντα πρωτότυπες».

Τα μαγαζιά του βρίσκονται σε κομβικά σημεία της πόλης, αλλά θεωρεί ότι οι ιδέες και οι άνθρωποι είναι αυτοί που τα κάνουν σημαντικά. «Σίγουρα το σημείο που βρίσκεται το Island στην Αθηναϊκή Ριβιέρα είναι το καλύτερο σήμερα. Σκεφτείτε, όμως, αν ίσχυε το ίδιο και το 1994. Το Zonars βρίσκεται σε ένα πολύ κεντρικό σημείο της Αθήνας. Πόσες δεκαετίες, όμως, ήταν σε decadence μέχρι να του δώσουμε τη νέα του πνοή; Θα έλεγα λοιπόν ότι αναδεικνύουμε τα σημεία στα οποία αποφασίζουμε να επενδύσουμε».

Το αν οι Αθηναίοι επιλέγουν να βγαίνουν πια μόνο Σαββατοκύριακο είναι κάτι που δεν τον πτοεί. Το θεωρεί απολύτως λογικό και εξηγεί: «Καταρχάς, η λέξη διασκέδαση προέρχεται από το ρήμα σκεδάννυμι που στα νέα ελληνικά μεταφράζεται σκορπίζομαι. Οι δικές μας επιχειρήσεις αφορούν την ψυχαγωγία, άγω την ψυχή δηλαδή, την ανεβάζω μέσω των αισθήσεων σε υψηλότερα επίπεδα. Με αυτή την ανάλυση θα έλεγα ότι η διασκέδαση όντως έχει συρρικνωθεί στο Σαββατοκύριακο, όχι όμως η ψυχαγωγία».

Ναι, ο Χρύσανθος ίσως έχει κάνει τη διαφορά γιατί κοιτάει πολύ τον ανθρώπινο παράγοντα. Θεωρεί πως καλύτερη επένδυση είναι η τέχνη και πάντα διαμορφώνει μαγαζιά με σκηνικό και συγκεκριμένη άποψη για το τι ανθρώπους θέλει να προσελκύσει. Όσο για το αν υπάρχουν οδηγίες για το πώς να πετύχεις, θα πει: «Πρώτο και βασικό είναι να είσαι πιστός στις ιδέες και στις αρχές σου, ακόμα και αν στην αρχή δεν πιστεύει κανένας σε σένα, δεύτερον, όταν οι προθέσεις είναι αγνές και δίνεις τον καλύτερό σου εαυτό, το κοινό αργά ή γρήγορα θα αγκαλιάσει το προϊόν σου και τρίτον “ωραία μέρη είναι οι ωραίοι άνθρωποι”».