Η γονιμότητα δεν επηρεάζεται μόνο από γενετικούς παράγοντες, αλλά και από επιγενετικούς. Με τον όρο «Επιγενετική» εννοούμε κάθε κληρονομούμενη αλλαγή στο φαινότυπο, που όμως δεν συνοδεύεται από αλλαγή στην αλληλουχία του DNA. Συνήθως αυτή η αλλαγή στο φαινότυπο οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες, που μέσω μεθυλίωσης ή ακετυλίωσης ή miRNA «σημαδεύουν» το DNA και δρουν ως διακόπτες που ανοίγουν και κλείνουν την έκφραση γονιδίων. Η κακή διατροφή, η απώλεια άσκησης, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η παχυσαρκία, οι ενδοκρινικοί διαταράκτες και το στρες μπορούν να προκαλέσουν επιγενετικές αλλαγές που οδηγούν σε υπογονιμότητα. Όμως, αλλάζοντας το lifestyle με 7 απλούς τρόπους μπορείτε να προστατεύσετε τη γονιμότητά σας και την υγεία των απογόνων σας.
1. Τρώτε καλό πρωινό και καταναλώνετε αντιοξειδωτικά
Ξεκινάτε τη μέρα σας με ένα πλούσιο πρωινό και προσθέστε στη διατροφή σας φρούτα, λαχανικά και ξηρούς καρπούς, που έχουν ευεργετικές αντιοξειδωτικές δράσεις μέσω της βιταμίνης C, της βιταμίνης Ε, του ψευδαργύρου και του φυλλικού οξέος.
2. Διατηρείτε υγιές/ιδανικό βάρος
Θα το πετύχετε κρατώντας σε χαμηλά επίπεδα την κατανάλωση υδατανθράκων και αποφεύγοντας τα τρανς λιπαρά. Καταναλώνετε υγιεινά λιπαρά, όπως ωμό ελαιόλαδο, αβοκάντο και ξηρούς καρπούς, και περισσότερες φυτικές ίνες, όπως προϊόντα ολικής άλεσης, όσπρια, φρούτα και λαχανικά. Επίσης, όπου μπορείτε αντικαταστήστε τις ζωικές πρωτεΐνες –όπως το κόκκινο κρέας– με φυτικές.
3. Εισάγετε την άθληση στη ζωή σας
Η μέτριας έντασης άσκηση έχει ευεργετικές δράσεις στην υγεία και τη γονιμότητά σας, ενώ η πολύ έντονη αθλητική δραστηριότητα μπορεί να διαταράξει τον έμμηνο κύκλο στη γυναίκα και να επιφέρει μείωση του αριθμού, της κινητικότητας και της ποιότητας των σπερματοζωαρίων.
4. Αφιερώστε χρόνο για τον εαυτό σας χαλαρώνοντας
Η μείωση του άγχους από τη ζωή σας βελτιώνει τη γονιμότητά σας.
5. Μειώστε την κατανάλωση καφέ
Η καφεΐνη μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητά σας και να αυξήσει το ρίσκο αποβολών.
6. Μειώστε το αλκοόλ
Η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη γονιμότητά σας.
7. Μην καπνίζετε
Το κάπνισμα έχει συνδεθεί άμεσα με την υπογονιμότητα και την αύξηση του ποσοστού κατακερματισμένου DNA στα σπερματοζωάρια. Η δια[1]κοπή του καπνίσματος και η χρήση αντιοξειδωτικών/βιταμινών μπορούν να επαναφέρουν το ποσοστό κατακερματισμού του DNA στα φυσιολογικά επίπεδα αποκαθιστώντας τη γονιμότητα.
Από τον Νίκο Πετρόγιαννη, Διευθυντή Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής
του Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών και Γενικού Γραμματέα ΕΜΓΕ και την Κατερίνα Χατζημελετίου, Αν. Καθηγήτρια Εμβρυολογίας-Γενετικής στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή ΑΠΘ, Υπεύθυνη IVF Εργαστηρίου και Τράπεζας Κρυοσυντήρησης, A΄ M/Γ Κλινική Α.Π.Θ, Γ.Ν.Θ. «Παπαγεωργίου», Αντιπρόεδρος Επιστημονικής Εταιρείας Κλινικής Εμβρυολογίας και Βιολογίας
Ανθρώπινης Αναπαραγωγής