Eίναι αυτός ο παράξενος παγκοσμίως Ιούλιος του 2021, με μάσκες ή χωρίς, που στο πιο καυτό Λος Άντζελες του αιώνα, έξω από το Ανώτατο Δικαστήριο, διαδηλωτές ουρλιάζουν από τη χαρά τους. Πρόκειται για εκείνους που έχουν φτιάξει το #FreeBritney και θριαμβολογούν επειδή –επιτέλους!– βρέθηκε ένας δικαστής να επικυρώσει το δικαίωμα στην pop star Britney Spears, όχι να γίνει υπεύθυνη για τη ζωή της και να απαλλαγεί από την πλήρη κηδεμονία του πατέρα της –όχι–, αλλά τουλάχιστον να μπορέσει να επιλέξει το δικό της δικηγόρο και όχι όποιον ορίζει ο γονιός της. Οι διαδηλωτές βλέπουν έστω και
σ᾽ αυτή την απόφαση ένα βήμα προς την ελευθερία όχι για ένα ίνδαλμα, αλλά για ένα κορίτσι που θεωρούν θύμα της πατριαρχίας. Εκείνης, δηλαδή, της παλιάς ιστορίας της χειραγώγησης, της βίας, της εκμετάλλευσης των γυναικών. Ακόμη κι αν αυτές είναι διάσημες και μεγάλωσαν μπροστά στα μάτια μας.
Από την Αλεξάνδρα Τσόλκα
Ένα κορίτσι μεγαλώνει σε παγκόσμια θέα
Η διάσημη star, το άλλοτε παιδί-θαύμα, η έφηβη super star του παρελθόντος, η Britney Spears, έχει σταματήσει να τραγουδά, να εμφανίζεται σε συναυλίες, να φτιάχνει τραγούδια. Σιωπώντας παλεύει να πολεμήσει τους εσωτερικούς δράκους της που κατασπαράζουν μικρές πριγκίπισσες, αλλά ξεκίνησε να ζωγραφίζει πριν από τρία χρόνια, επιχειρώντας, για άλλη μια φορά, ένα «νέο ξεκίνημα» στην ακόμη σύντομη ζωή της. Η Britney Spears ζωγράφισε αυτό που έχουμε δει, με παιδικές, αφελείς πινελιές, ένα καδράκι με λουλούδια για μια φιλανθρωπική δημοπρασία. «Τα λουλούδια στον πίνακά μου αντιπροσωπεύουν ένα νέο ξεκίνημα, γιατί μόνο μ᾽ αυτό το πνεύμα μπορούμε να πάμε μπροστά», είχε πει η star, που μεγάλωσε σε παγκόσμια δημόσια θέα και κάποτε κατέρρευσε μπροστά στα μάτια μας. Γιατί; Πώς; Τι ρόλο παίζουμε εμείς όλοι –το κοινό– σ’ αυτό και ποια σημασία έχει η τοξική οικογένεια, τα κακά παιδικά χρόνια, η δηλητηριώδης μανούλα και ο χειριστικός μπαμπάς, που έχει αναλάβει όχι μόνο τον έλεγχο των πολλών χρημάτων της αλλά και της ίδιας της ζωής της, από το αν θα δει τα παιδιά της έως αν θα κάνει σεξ; Ας κάνουμε μια αναδρομή – ανατομία ενός παιδιού-ειδώλου που ράγισε νωρίς.
Επάγγελμα: Mητέρα Britney
Είναι 2008. Η γλυκιά μανούλα της super star Britney κυκλοφορεί βιβλίο, που φυσικά γινεται best seller, το «Through the Storm» (Μέσα απ’ την Kαταιγίδα), που αφορά –σε τι άλλο;– στην κόρη της, αλλά βάζει εξώφυλλο τη δική της φωτογραφία. Ένα σπίτι στο φόντο, σαν αυτά που δείχνουν τα περιοδικά deco. Τραβηγμένες κουρτίνες, που ανάμεσα απ’ τις πλούσιες πτυχώσεις τους η κυρία Lynne Spears –επάγγελμα μητέρα– ατενίζει μάλλον έναν ταραγμένο ουρανό, που δεν φαίνεται για να μη χαλάσει τη γεμάτη υαλουρονικό οξύ, ατάραχη, σμιλεμένη, με εξορισμένες τις ρυτίδες φάτσα της. Άψογο μαλλί! Τέλειο καρέ που αγκαλιάζει ελαφρά στρογγυλεμένα τη γραμμή του πιγουνιού της, που το άτιμο προδίδει τη σκληρότητα του χαρακτήρα της. Το βλέμμα της; Λίγο τάχαμου πληγωμένο και ίσως θλιμμένο, με μια κατανόηση όμως και σοφία, σαν να έχει ενδοεπικοινωνία το κομψό σπίτι της με τον Παράδεισο και τον ίδιο τον Μεγάλο, τον Τρισυπόστατο Κύριό μας, χωρίς μεσολαβητές τους αγγέλους. Το βιβλίο πριν ακόμα κυκλοφορήσει είχε γνωρίσει όση δημοσιότητα δεν έχει κερδίσει η πολύτιμη ποιήτρια της αμερικανικής ηπείρου Emily Dickinson. Η κόρη, η star, η κότα με τα χρυσά αβγά, είχε ήδη καταρρεύσει μπροστά στα μάτια μας. Όμως, στο βιβλίο της η υαλουρονική, βαμπιρικά αγέραστη κυρία Spears γράφει πόσο παραδείσιο ήταν το σπίτι που μεγάλωνε η κόρη της και πόσο υπέροχη μητέρα ήταν αυτή. Αποφεύγει να πει πως ο άντρας της ήταν αλκοολικός και πως έχοντας χωρίσει ξέσπαγε στα κορίτσια του, αλλά και πως ήταν τόσο χρεωμένοι που αν δεν έβγαινε στο μεροκάματο η Britney θα αναγκάζονταν να τρώνε στα συσσίτια της πρόνοιας. Γράφει πως περίπου 7 χρόνων η ίδια απαιτούσε να πάει σε διαγωνισμό ομορφιάς. Η καλή μαμά δεν τα ήθελε αυτά διότι ήταν πολύ του Θεού και προσπαθούσε να μάθει τα παιδιά της να προσέχουν την ομορφιά της ψυχής και όχι του σώματος, όμως το πήγε το παιδί της για να μην το κακοκαρδίσει. Χωρίς κατάλληλα ρούχα, χωρίς να ξέρει να στέκεται και να ξεσηκώνει τα τερτίπια των μεγάλων σαν λιλιπούτεια στρίπερ, η Britney τερμάτισε στο διαγωνισμό τελευταία, έχοντας να ανεχτεί από πάνω και το σαρκασμό των συνομήλικων ανταγωνιστριών της. Η μαμά δεν πτοήθηκε απ’ τη θλίψη της 7χρονης Britney, που είχε κλειστεί στο φτηνό δωμάτιο του μοτέλ για φορτηγατζήδες κι έκλαιγε. Όχι. Την πήγε και σ’ άλλο διαγωνισμό ομορφιάς. Και σ’ άλλο. Και σ’ άλλο. Ώσπου τελικά σε κάποιον κέρδισε. Κι όλα αυτά τα έκανε όχι επειδή τα ήθελε η ίδια. Όχι! Δεν ήθελε να εισπράξει το έπαθλο των δολαρίων. Απλώς, δεν ήθελε να μείνει ψυχολογικό τραύμα στην Britney πως δεν είναι όμορφη.
America’s sweet heart
Tο 1991 και στα 11 μόλις χρόνια της, γίνεται πρωταγωνίστρια στο Disney Club, κλείνοντας ένα πολύ πλούσιο οικονομικά συμβόλαιο. Εκεί και η Christina Aguilera και ο Justin Timberlake. Με τον τελευταίο η Britney κάνει μακρόχρονη σχέση. Και ενώ η πεποίθηση ήταν πως η πιτσιρίκα χώρισε με τον καλό της επειδή αρνιόταν να κάνει έρωτα διατηρώντας την παιδικότητά της και πως μετά το χωρισμό το ’ριξε στις ασωτίες, το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, ευτυχώς έρχεται η μαμά να μας εξηγήσει πως δεν είναι έτσι. Η Britney έπινε απ’ τα 13 της για να χαλαρώσει στα γυρίσματα του παιδικού σόου όπου συμμετείχε. Είχε χάσει την παρθενιά της στα 14 από ένα 18χρονο αγόρι στο σχολείο της, που ήταν παίκτης του baseball και που η μαμά ενέκρινε διότι την έκανε δημοφιλή, ενώ είχε αρχίσει τα ναρκωτικά στα 15. Η Lynne Spears δεν θεώρησε και σπουδαίο πράγμα τη μαριχουάνα που έπιασαν πάνω στην κόρη της. Πίστευε πως όλα τα παιδιά τα κάνουν αυτά, άρα δεν έπρεπε να επέμβει. Όταν σε κάποιο αεροδρόμιο όπου –16 χρόνων πλέον η Britney– ανοίγει την τσάντα της έχοντας μόλις πριν από λίγο ηχογραφήσει την τεράστια επιτυχία της «Baby One More Time» οι αρχές θα βρουν μέσα κοκαΐνη, μαριχουάνα και χάπια – και πάλι ένα πειραματισμό τα θεωρεί όλα αυτά η Lynne και δεν μιλά. Όταν η κόρη της ποζάρει γυμνή μες στο πατρικό σπίτι, η γλυκιά μανούλα θα ισχυριστεί πως δεν το κατάλαβε παρά μόνο όταν κυκλοφόρησαν οι φωτογραφίες από γνωστό αντρικό περιοδικό, αν και η ίδια είχε κλείσει τις πόρτες στο σαλόνι για να αφήσει το φωτογράφο να κάνει τη δουλειά του με το παιδί της.
Pop είδωλο, rock ζωή
Στα 16 της, η Britney είναι πια η πιο πολύτιμη star, ένα χρυσωρυχείο που καρπώνονται δισκογραφικές εταιρείες, μάνατζερ, διαφημιστικές, η μαμά φυσικά, οι στυλίστες και οι κομμωτές – όλοι εκτός από την ίδια. Χρίζεται το μεγαλύτερο pop είδωλο της γενιάς της και την αποκαλούν «πριγκίπισσα της pop». Πουλάει πάνω από 110 εκατομμύρια άλμπουμ. Ανήκει στους μεγαλύτερους και πλουσιότερους καλλιτέχνες της Ιστορίας. Κατατάσσεται στην 11η θέση ανάμεσα στις «100 κορυφαίες τραγουδίστριες όλων των εποχών». Κάνει σόου στην τηλεόραση, σαρώνει στο Διαδίκτυο, παίζει στον κινηματογράφο, γίνεται η μεγαλύτερη star που πέρασε από το Λας Βέγκας. Γράφει βιβλίο για τις Αμερικάνες παρθένες και πόσο πρέπει να τιμούν τις γλυκές μανούλες τους, ενώ δεν βλέπει την ώρα να το σκάσει απ’ την οικογενειακή, καταχρεωμένη φωλίτσα της, αφού την ξεχρεώσει βέβαια.
Ένας μεθυσμένος γάμος 48 ωρών στο Λας Βέγκας. Δόξα. Χρήμα. Είναι η έφηβη καλλιτέχνιδα με τις περισσότερες πωλήσεις στην ιστορία των ΗΠΑ, γίνεται η γυναίκα με τις περισσότερες πωλήσεις δίσκου και το πρόσωπο που αναζητούν πιο πολύ στο Internet. Γάμος με ένα χορευτή της, τον Kevin Federline. Δύο παιδιά, πολλά ναρκωτικά, άπειρες καταχρήσεις, κυνήγι με τους παπαράτσι. Το βλέμμα της όταν αστράφτουν τα φλας θυμίζει θήραμα πιασμένο σε ενέδρα κυνηγών. Κατρακυλά. Χάνεται στις ουσίες. Εξαφανίζεται μέσα στο είδωλο που της μοιάζει. Και δεν απαντά στα τηλέφωνα της μαμάς. Η τελευταία στέλνει την αστυνομία σπίτι της, όχι για να την πιέσει ή να την εκβιάσει, αλλά για να αποδείξει πως η κόρη της δεν παίρνει ναρκωτικά. Και παίρνει. Θυμόμαστε όλοι να τη βγάζουν έξω δεμένη οι αστυνομικοί, ενώ εκείνη τους απειλεί και μέχρι πριν από λίγο αρνιόταν ν’ αφήσει τα παιδιά της απ’ τα χέρια της. Το μιούζικαλ τύπου «ένα αστέρι γεννιέται» αρχίζει να θυμίζει φτωχό μελό και η καλή κόρη Σταχτοπούτα. Η μαμά κάνει συμμαχία με το γαμπρό για να της πάρουν τα παιδιά. Η Britney Spears, το είδωλο της pop με τη rock ζωή, θα ετοιμάσει κάπου στο βάθος μιας μεθυσμένης αντίληψης για την πραγματικότητα, μιας αποκοιμισμένης προσωπικότητας σε έναν κόσμο που τα αισθήματα είναι μόνο πόζα, που ακόμη και η μάνα σου σε πουλάει για τα δικά της λεπτά δημοσιότητας, την αντεπίθεσή της.
Daddy dearest
Στα 2007 ξυρίζει τα μαλλιά της σε αμόκ αυτοκαταστροφής με 70 φωτογράφους να καραδοκούν έξω απ’ το κομμωτήριο. «Δεν θέλω κανέναν να αγγίζει τα μαλλιά μου. Κανένας σας να μη με αγγίζει», ουρλιάζει. Ο πρώην σύζυγός της τής απαγορεύει να δει τα παιδιά της. Χτυπάει με μια ομπρέλα, μανιασμένα, ξένα αυτοκίνητα έξω από το σπίτι του πρώην συζύγου της. Τα φλας αστράφτουν. Χλευασμός απ’ τα tabloids. Έχει πάει σε κέντρο αποτοξίνωσης, έχει χάσει την κηδεμονία των παιδιών της, έχει πάρει δύο διαζύγια, έχει φωτογραφηθεί μεθυσμένη, ναρκωμένη, πασαλειμμένη με μπογιές να στάζουν σαν τατουάζ μαύρων δακρύων απ’ τα μάτια της, με το κραγιόν να βάφει τα δόντια της, τρισάθλια καρικατούρα του υγιούς pop ειδώλου που υμνούσε τη χαρά της αμερικανικής ξανθής εφηβείας. Έχει γίνει ανέκδοτο, έχει διασυρθεί, έχει συρθεί από μόνη της, έχει ξεπουληθεί από γκόμενους στο Διαδίκτυο να ρεύεται και να κάνει ό,τι μια star δεν επιτρέπεται καν να γνωρίζει ότι υπάρχει, έχει πουληθεί ο βίος της κομματάκι-κομματάκι, όπως τα άγια λείψανα στον Μεσαίωνα για να φτάνουν στις εκκλησίες και να λατρεύουν οι πιστοί το μαρτύριο και όχι αυτόν που το πέρασε. Η Britney είναι pop star, είναι όμορφη ξανθούλα, δείχνει τον αφαλό της εύκολα και χορεύει ωραία. Άρα, ας φάει λάσπη προς τέρψη του σαδομαζοχιστικού μας αισθήματος, να βλέπουμε να κατακρημνίζονται όσοι μέχρι εχθές ήταν καλύτεροί μας, διότι εμείς τους είχαμε χρίσει τέτοιους.
Ο απών στα παιδικά χρόνια μπαμπάς, με τα προβλήματα αλκοολισμού, αναλαμβάνει τη ζωή της. Όλη. Αφού την κλείνει σε ψυχιατρείο, την κηρύττει δικαστικά ανίκανη να χειριστεί οποιαδήποτε λεπτομέρεια της ζωής της. Η τοξική μαμά χάνεται από το προσκήνιο και ο άλλος γονιός, ο James Spears, τη βάζει να δουλεύει ασταμάτητα χωρίς να έχει ούτε σεντ στην τσέπη της από την ίδια της τη δουλειά.
Για 13 χρόνια τής επιβάλλει τι θα φάει, τι θα πιει, πώς θα μιλήσει, με ποιους θα συνεργαστεί, πότε και πώς θα σωπάσει, πώς θα χτενιστεί, τι έξοδα της επιτρέπονται, αν θα πάει βόλτα και με ποιον θα φλερτάρει. Δεν έχει ποτέ της χρήματα. Δεν έχει κινητό. Δεν επικοινωνεί με φίλους. Ελέγχει ακόμα και την αντισύλληψή της. Και η super star-παιδί θαύμα ποζάρει με θλιμμένο –κάποτε χαμένο– βλέμμα στους φωτογράφους, που κοιτούν αλλά δεν βλέπουν.
Ένα hashtag γεννιέται
Mία, δύο, πολλές επιστροφές. Πυροτεχνηματικές. Καταπίνονται οι λάμψεις τους στο σκοτάδι. Εμφανίζεται στις μεγάλες διοργανώσεις ξεχνώντας λόγια, κάνοντας κινήσεις σαν ρομπότ, με χαμένο βλέμμα, εξαφανισμένη σε έναν εσωτερικό τρόμο, σε μια κακιά μίμηση του παλιού εαυτού της, σε ένα σχήμα κακοφτιαγμένο μιας σταρ που έλαμψε πολύ. Πότε πέφτει και πότε σηκώνεται. Τον Ιανουάριο του 2019 ανακοινώνεται πως η μεγάλη περιοδεία της Britney ακυρώνεται αφού ο πατέρας της είχε ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας. Όλες οι δραστηριότητες και οι δεσμεύσεις της καλής για άλλη μια φορά κόρης αναστέλλονται επ’ αόριστον ώστε να μπορεί να περάσει χρόνο με τον μπαμπά της. Στην πραγματικότητα, όπως δημοσιεύεται, ο μπαμπάς χαίρει άκρας υγείας και είναι η κόρη που έχει κλειστεί σε ψυχιατρική κλινική με τη βία από εκείνον επειδή ήθελε να σταματήσει τη φαρμακευτική αγωγή που της χορηγούσαν από το 2007. Η Britney εξαφανίζεται. Το κίνημα #FreeBritney στα social media φουντώνει. Στις μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ γυναίκες όλων των ηλικιών φορούν μαύρα μπλουζάκια με το σύνθημα FREE BRITNEY, απαιτώντας την ελευθερία της από τα δεσμά του πατέρα της και επιστροφή της περιουσίας της. Η εταιρεία της δεν το δέχτηκε και ξεκίνησε να απενεργοποιεί λογαριασμούς που περιλάμβαναν το hashtag #FreeBritney στο Instagram. Αργά-αργά θα στέκεται στα πληγωμένα από σινιέ γόβες πόδια της. Θα ζωγραφίζει κακότεχνες μοβ-ροζ ανεμώνες σαν πεταλούδες σε μικρά τελάρα και θα τις μοσχοπουλά υπερτιμημένα επειδή είναι αυτή. Και η μάνα της θα ζητιανεύει ακόμη τη συνενοχή μας απ’ τις σελίδες της: «Αν ήξερα πως όλα αυτά που έκανα για να κυνηγήσει το παιδί μου το όνειρό του θα κόστιζαν την ψυχή του, δεν θα τα έκανα ποτέ.» Και ακόμη δεν έχει καταλάβει πως όλα αυτά που έκανε κόστισαν –ναι, πράγματι– μια ψυχή: τη δική της!
Η ζωή που της ανήκει
Η Britney είναι πια 40 ετών. Το είδος της νομικής επιμέλειας που έχει αναλάβει ο πατέρας της είναι ένας τύπος κηδεμονίας που ορίζεται από δικαστήριο για άτομα που δεν μπορούν πλέον να λαμβάνουν αποφάσεις για τον εαυτό τους, συνήθως ηλικιωμένα και με αναπηρία. Για 13 χρόνια ο James Spears μανατζάρει μια περιουσία 60 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ νομικά την κηρύσσει σε στάδιο άνοιας. H Britney Spears κίνησε νομική διαδικασία εναντίον του γονιού της καταφεύγοντας στο Ανώτατο Δικαστήριο του Λος Άντζελες. Συναισθηματικά φορτισμένη, κατέθεσε πως ο ισχυρισμός ότι έχει άνοια είναι ψευδής μια και δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί σε δύσκολες χορογραφίες στα σόου της, καταγγέλλοντας πως τα τελευταία 8 χρόνια της έδιναν βαριά φαρμακευτική αγωγή, ακόμη και λίθιο, και την υποχρέωναν να δουλεύει υπό αυτές τις συνθήκες κάθε μέρα. (Η pop star εργαζόταν πυρετωδώς, έκανε περιοδείες, ήταν κριτής στο X-Factor και ανέβασε σόου στο Λας Βέγκας.) «Οι άνθρωποι που μου το έκαναν αυτό δεν πρέπει να γλιτώσουν εύκολα. Αυτό που ζητώ είναι να έχω τα δικά μου χρήματα. Και να μπορώ να πάω με τον αγαπημένο μου μια βόλτα με το αμάξι. Και θέλω να έχω το δικαίωμα να κάνω μήνυση στην οικογένειά μου», είπε η Britney περιγράφοντας ότι στο πλαίσιο αυτής της βάναυσης κηδεμονίας δεν έχει δικαίωμα πάνω στο σώμα της και δεν της επιτρέπεται να κάνει άλλα παιδιά ούτε να παντρευτεί. «Έπρεπε να πάρει άδεια για να βγάλει ακόμα και το σπιράλ της. Πιστεύω ειλικρινά ότι αυτή η κηδεμονία είναι κακοποιητική», δήλωσε ο δικηγόρος της. Το δικαστήριο απέρριψε το αίτημά της να αποκλείσει τον πατέρα της από την κηδεμονία της, που του δίνει έλεγχο στη ζωή και τα οικονομικά της. Η Britney θα παραμείνει η ξανθιά super star Ραπουνζέλ της pop, που κάποτε ξύρισε τα μαλλιά της για να ελευθερωθεί από το παραμύθι της δόξας της. Η Madonna, η αυτοκράτειρα της διασημότητας, την έχει αγαπημένο της παιδί από το 2003 που έκανε ντουέτο μαζί της με το «Me Against the Music» και λίγο πιο πριν, όταν τη φίλησε στο στόμα στα βραβεία του MTV. Πρόσφατα εμφανίστηκε με μπλουζάκι Free Britney Spears και έγραψε στο Instagram της: «Δώστε σε αυτή τη γυναίκα πίσω τη ζωή της. Η δουλεία καταργήθηκε πριν από πολύ καιρό! Θάνατος στην άπληστη πατριαρχία που το κάνει αυτό στις γυναίκες αιώνες. Είναι παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων!» #FreeBritney, λοιπόν.